Op vrijdag 7 maart kwamen studenten van de Universiteit Gent (UGent) samen om te betogen voor een volledige academische boycot van Israël. De betoging was een reactie op de banden die de UGent onderhoudt met Israëlische instellingen en bedrijven die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen in Palestina. De studenten eisen dat de universiteit alle samenwerkingen met Israëlische partners stopzet, vooral die welke verband houden met de bezetting van Palestijns grondgebied en de beperking van Palestijnse rechten.

Waarom een academische boycot?
De UGent onderhoudt momenteel 33 samenwerkingen met 19 verschillende Israëlische partners. Volgens de betogers gaat het daarbij om bedrijven en instellingen die op één of andere manier gelinkt zijn aan de onderdrukking van Palestijnen. Zo werkt de universiteit samen met Airbus, een defensie- en luchtvaartbedrijf dat militaire technologie levert aan Israël. Ook zijn er banden met de Hebrew University of Jerusalem, waarvan sommige campussen deels op betwist Palestijns grondgebied gebouwd zijn. Daarnaast is er ook een samenwerking met Teva Pharmaceutical Industries, een farmaceutisch bedrijf dat wordt beschuldigd van het beperken van de toegang tot medicatie voor Palestijnen in Gaza en de Westelijke Jordaanoever.
Deze banden zijn multilateral en bevinden zich binnen ‘Horizon Europe’, een Europees onderzoeksprogramma. Israël neemt als geassocieerd land deel aan Horizon Europe, waardoor Israëlische onderzoeksinstellingen en bedrijven in aanmerking komen voor de EU-financiering binnen dit kader. Deelname aan het onderzoeksprigramma is niet zonder voorwaarden. In artikel 16.1 en 19.1 van de Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad van 28 april 2021, die het Horizon Europe-programma vaststelt, staat er dat derde landen en programma’s in het kader van Horizon Europe de mensenrechten moeten respecteren. Ondanks het schenden van deze regels en de vele veroordelingen door de VN en het Internationaal Gerechtshof, blijft Israël welkom in deze Europese akkoorden.
De studenten benadrukken dat alle samenwerkingen niet alleen onethisch zijn, maar ook bijdragen aan de voortzetting van de Israëlische bezetting en de schending van Palestijnse mensenrechten. “We willen niet medeplichtig zijn aan een genocide,” aldus een van de betogers.

Besluit van de Universiteit Gent
In mei 2024 besloot de UGent om samenwerkingen met Israëlische universiteiten en onderzoeksinstellingen die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen te beëindigen. Individuele samenwerkingen met onderzoekers die niet betrokken zijn bij schendingen, blijven echter toegestaan. De universiteit heeft de Europese Commissie gevraagd of het beëindigen van deze samenwerkingen als “proper termination” kan worden beschouwd. De Commissie gaf aan dat beëindigen op basis van nationaliteit discriminatie zou zijn, maar liet een duidelijk oordeel over de juridische kwestie achterwege.
Ondanks deze besluiten zijn er sinds november 2024 drie nieuwe samenwerkingen met Israëlische partners goedgekeurd, waaronder met het bedrijf Materials Zone. Deze projecten zijn beoordeeld en goedgekeurd door de Commissie Mensenrechtenbeleid van de UGent, die oordeelde dat ze niet gekoppeld zijn aan mensenrechtenschendingen. Dit heeft echter niet kunnen voorkomen dat studenten en activisten zich zorgen maken over de bredere implicaties van deze samenwerkingen.

Roep om volledige boycot
De betoging van 7 maart was een duidelijke boodschap aan de UGent: de studenten willen een volledige academische boycot van Israël. Ze eisen dat de universiteit alle banden met Israëlische instellingen en bedrijven verbreekt, ongeacht of deze direct betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen. “We willen niet deelnemen aan een systeem dat genocide faciliteert,” klonk het tijdens de betoging.
De studenten benadrukten dat een academische boycot een krachtig middel is om druk uit te oefenen op Israël en om solidariteit te tonen met het Palestijnse volk. Ze riepen de universiteit op om haar morele verantwoordelijkheid te nemen en te stoppen met het financieren van instellingen die betrokken zijn bij de onderdrukking van Palestijnen.
De betoging aan de UGent toont aan dat een groeiende groep studenten en academici vragen stelt bij de ethische verantwoordelijkheid van de universiteit. De roep om een volledige academische boycot past binnen een bredere discussie over hoe universiteiten omgaan met mensenrechten en internationale samenwerkingen. Het is nu aan de UGent om te bepalen hoe zij met deze oproep zal omgaan.

Bronnen :
https://www.aljazeera.com/news/2024/12/18/eu-horizon-funding-israel?utm_source=chatgpt.com
https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/programmes/horizon?utm_source=chatgpt.com
https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-10-2024-001930_EN.html?utm_source=chatgpt.com
https://www.comac-studenten.be/tijd_om_isra_l_uit_de_europese_onderzoekssamenwerkingen_te_gooien