In 2016 waarschuwden de Verenigde Naties dat de omstandigheden in de Gazastrook tegen 2020 onleefbaar zouden zijn als de situatie niet veranderde. Eén van de belangrijkste factoren die mee de onleefbaarheid bepalen is het chronisch tekort aan elektriciteit. In 2018 hadden de Gazanen gemiddeld 5 uur elektriciteit per dag, in de zomer en lentemaanden daalde dit zelfs tot een gemiddelde van 4 uur per dag.
Gaza heeft één energiecentrale, gebouwd in 2002, die diesel omzet in elektriciteit. De energiecentrale heeft in theorie de capaciteit om energie te voorzien voor ongeveer 50% van de inwoners van de Gazastrook, maar die capaciteit werd in de praktijk nooit gehaald. Voor de import van diesel is Gaza afhankelijk van Israël, dat daarnaast ook rechtstreeks electriciteit verkoopt aan de Palestijnen. Ook Egypte verkoopt energie aan de inwoners van het zuidelijk gedeelte van de Gazastrook. In 2006 werd de energiecentrale gebombardeerd door Israël, waardoor deze volledig buiten werking was. In 2007 heropende de centrale maar sindsdien zijn er regelmatig blackouts door herhaaldelijke bombardementen, defecten, een tekort aan vervangstukken doordat Israël deze tegenhoudt aan de grens en stopzettingen van de aanvoer van diesel door Israël. De centrale heeft een opslagcapaciteit voor 2,5 dagen energievoorziening voor de Gazastrook, de grotere tank werd gebombardeerd door Israël. Hierdoor is de Gazastrook voor energievoorziening afhankelijk van regelmatige import van diesel, die door Israël willekeurig wordt geblokkeerd.
In 2009 zette de Europese Unie de financiering van energie voor Gaza stop, Hamas (regering in Gaza) en Fatah (regering in de Westbank) raakten verwikkeld in een dispuut over wie de financiering van de Gazaanse energie voor zijn rekening moest nemen. Tot 2013 werd er regelmatig diesel naar Gaza gesmokkeld door tunnels tussen Egypte en de Gazastrook. In 2013-14 vernietigde Egypte het merendeel van de tunnels. De binnengesmokkeld diesel zorgde voor extra elektriciteit en verwarming, maar zorgde eveneens voor een enorme luchtverontreiniging door zwaveluitstoot.
De impact van het chronische elektriciteitstekort in de Gazastrook op het dagelijks leven en de levensomstandigheden is gigantisch. Bewoners en bedrijven in de Gazastrook die zich een generator kunnen veroorloven, wekken op die manier hun elektriciteit op. Naast het feit dat de generatoren enorm vervuilend zijn, veel lawaai maken en duur zijn, zijn ze gevaarlijk (zeker wanneer ze niet helemaal correct functioneren). Huishoudens die geen generator hebben zijn afhankelijk van zaklampen en kaarsen. Studenten hebben nauwelijks toegang tot Wifi en elektronische leermaterialen. Studenten uit families die zich geen generator kunnen veroorloven, zien zich genoodzaakt om te studeren bij kaarslicht.
Volgens een rapport van het al-Mezan Centre for human rights lieten 32 Gazanen, waaronder 25 kinderen, het leven tussen 2010 en 2018 als direct gevolg van brand door kaarsen of generatoren, 36 inwoners van de Gazastrook raakten ernstig of licht gewond. De medische voorzieningen in de Gazastrook kunnen nauwelijks kwalitatieve zorg verlenen door enerzijds een tekort aan medisch materiaal (waarvan de import door Israël gecontroleerd wordt), maar ook daar heeft het elektriciteitstekort een grote impact op de kwaliteit van de zorg. Wanneer de elektriciteit uitvalt zijn ziekenhuizen afhankelijk van generatoren, de tijdspanne tussen het uitvallen van de elektriciteit en het opstarten van de generatoren is dodelijk tijdens levensreddende operaties en voor bijvoorbeeld patiënten aan dialyse. De spanningsverschillen veroorzaken daarbovenop schade aan de gevoelige medische toestellen.
Landbouw is, met 23% van de totale werkgelegenheid en een groot aandeel in de voedselvoorziening, een van de belangrijkste economieën in de Gazastrook. Door de lange, warme zomers is de landbouw afhankelijk van irrigatiesystemen waarbij het water met behulp van elektriciteit wordt opgepompt. grote delen van de oogst gaan verloren doordat er te weinig elektriciteit is voor gekoelde opslag.
98% van het grondwater in de Gazastrook is ondrinkbaar. De Gazaanse riolering en zuivering capaciteiten kunnen niet naar behoren werken door de elektriciteits tekorten waardoor watervoorraden besmet geraken en het zeewater aan de kust vervuild raakt. Op deze manier raken ziektes sneller en wijder verspreid.
In het dagdagelijks leven betekenen de constante blackouts dat de inwoners van de Gazastrook constant zitten te wachten tot het licht aangaat om hun laptop op te laden, hun telefoon, snel een wasmachine te draaien, tot het licht weer uitvalt. De blackouts betekenen dat boodschappen doen voor meedere dagen onmogelijk is omdat melk en vlees bederven wanneer de koelkast uitvalt.
Als bezettende macht draagt Israël een zeer grote verantwoordelijkheid voor de onleefbaarheid van de Gazastrook. Naast zonne-energieprojecten die opgestart worden in de Gazastrook door de inwoners zelf, maar tot nu kleinschalig blijven door tekort aan onderdelen en financiering, wordt er gewerkt aan een systeem met slimme meters waardoor Gazanen elektriciteit overhouden om een deel van de blackouts op te vangen. Deze oplossingen zorgen echter niet voor een structurele energievoorziening, die de leefomstandigheden drastisch zou verbeteren.
In 2000 werd voor de kust van Gaza een voorraad natuurlijk gas ontdekt, die het potentieel heeft om voor de Palestijnen zelf als energietoevoer te dienen maar daarnaast ook kan dienen voor export waardoor de Palestijnse economie minder afhankelijk zou worden van Israël. Als direct gevolg van de bezetting door Israël is het voor de Palestijnen echter onmogelijk om het gas te ontginnen en is het gas bijgevolg ‘waardeloos’, zowel voor eigen gebruik als voor export.
Het natuurlijk gas is geen langetermijnoplossing daar de voorraden eindig zijn en het methaan een grote klimaatimpact heeft, maar het vervangen van diesel door het natuurlijk gas zou een stap voorwaarts zijn in een minder verontreinigende energieopwekking voor de Gazastrook, de energie zou betaalbaar zijn, want wordt lokaal ontgonnen en gebruikt en zou aan de Gazanen het potentieel bieden om op langere termijn te investeren in een autonoom energienetwerk gebaseerd op duurzame energie, bijvoorbeeld zonne-energie.
https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/Gaza-Marine-web.pdf
https://www.ochaopt.org/content/improvements-gaza-electricity-supply
afbeelding: Yyanay : CC BY-SA (https-::creativecommons.org:licenses:by-sa:3.0)
