© Foto: beschikbaar gesteld door de familie
Israël erkent dat de prominente Palestijns-Amerikaanse journaliste ‘zeer waarschijnlijk’ door een Israëlische militair is doodgeschoten. Maar van vervolging van de schutter wil het niets weten. Voor gerechtigheid zal de internationale gemeenschap moeten zorgen.
Het heeft bijna vier maanden geduurd voor het Israëlische leger eindelijk de bevindingen van zijn onderzoek naar de dood van Shireen Abu Akleh bekendmaakte. De prominente journaliste van Al-Jazeera werd op 11 mei doodgeschoten terwijl ze in gezelschap van collega’s een inval van Israëlische bezettingstroepen in de Palestijnse stad Jenin versloeg. Een tiental onderzoeken van onder meer vooraanstaande media en de VN wees al snel uit dat de journalisten van circa tweehonderd meter afstand gericht onder vuur waren genomen vanuit een konvooi gepantserde Israëlische legervoertuigen.
Het leger erkent, schrijven de Israëlische media, dat Abu Akleh ‘zeer waarschijnlijk’ door een Israëlische scherpschutter van een elite-eenheid (Duvdevan) is gedood. Maar van verantwoordelijkheid wil het niets weten. De schutter bevond zich in een van de pantservoertuigen, die volgens het leger van meerdere kanten zwaar onder vuur lagen, onder meer van Palestijnen die vlak bij Shireen stonden. De scherpschutter zou haar hebben aangezien voor een van de ‘militanten’. Ze kreeg een kogel in het achterhoofd, in de minuscule ruimte tussen haar helm en scherfvest. Een collega van Shireen kreeg even eerder een kogel in de rug, maar overleefde.
In totaal vuurde de scherpschutter, wiens naam niet bekend werd gemaakt, tien kogels af op ‘de omgeving van Shireen’. Een ‘ongelukkig incident’, oordeelt het leger, dat in afwijking van het officiële protocol afziet van strafrechtelijk onderzoek. Daarmee is het boek-Shireen wat het leger betreft gesloten, een oordeel dat in de Israëlische politiek op brede bijval kan rekenen.
De verklaring van het leger is volstrekt ongeloofwaardig. De eerdere onderzoeken tonen onweerlegbaar aan dat er in de omgeving van Shireen geen ‘militant’ te bekennen was en er bovendien geen sprake was van een schotenwisseling. Beelden van het ‘ongelukkige incident’ laten zien dat Shireen en haar collega’s, door de wol geverfd, juist behoedzaam te werk gingen en zich in het zicht van het Israëlische konvooi minutenlang kenbaar maakten als journalisten. Ze droegen de bekende blauwe scherfvesten met daarop in grote witte letters het woord Press. Duidelijk te zien is dat ze volkomen verrast werden toen vanuit het konvooi het vuur op hen werd geopend.
Definitief is gebleken dat van Israël niets te verwachten valt, noch in het achterhalen van de waarheid, noch in het voorzien in gerechtigheid voor Shireen.
De Israëlische verklaring negeert bovendien belangrijke conclusies van de eerdere onderzoeken. Zo zijn er blijkens die onderzoeken niet tien kogels op Shireen en haar collega’s afgevuurd, maar 25, in vier salvo’s in een tijdsbestek van ruim twee minuten. Ook een journaliste en een burger die de neergeschoten Shireen probeerden te bereiken, werden onder vuur genomen. Als de scherpschutter tien kogels heeft afgevuurd, wie heeft dan de overige 15 schoten gelost?
‘Dit is geen onderzoek, maar witwasserij’, oordeelde de Israëlische mensenrechten-organisatie B’Tselem. Inderdaad gaat het niet om waarheidsvinding, maar juist tot het saboteren daarvan.
Het opvoeren van imaginaire ‘militanten’ toont aan dat daarvoor de leugen niet wordt geschuwd, zelfs niet als uit beeldmateriaal en verklaringen van de journalisten, ooggetuigen en onderzoekers overvloedig blijkt dat er geen militant in de buurt was. Israël bedient zich geregeld van dergelijke desinformatie.
Wat Israël betreft wacht Shireen de doofpot, net als de 46 Palestijnse journalisten die haar sinds het jaar 2000 voorgingen, en de duizenden Palestijnse burgers die sinds 1967 omkwamen door geweld van bezettingstroepen. Hun aantal groeit met de dag en zal blijven groeien zolang Israël de gelegenheid krijgt de bezetting voort te zetten en iedere verantwoordelijkheid af te schuiven.
In Palestina en de Arabische wereld gold Shireen als ‘de stem van Palestina’ en een symbool van onverzettelijkheid. Ze inspireerde talloze vrouwen tot een keuze voor de journalistiek. Het lijdt geen twijfel dat het uitblijven van gerechtigheid voor Shireen in het Midden-Oosten, en ook in andere delen van de wereld, zal worden opgevat als het zoveelste bewijs dat Israël boven ieder recht verheven is en straffeloos zijn gang mag gaan.
