© Foto: Palestina Solidariteit vzw, ruïnes Al Qabu
Al Qabu dorp, nu ‘Begin park’ genoemd ligt op 12 km van Jeruzalem. Al Qabu is één van de 531 Palestijnse dorpen die in de oorlog van 1948 etnisch gezuiverd werd en vernield. In 1948 waren er een 300 tal inwoners.
Al Qabu vóór 1948
Het dorp stond bovenop een hoge berg die aan de noord-, oost- en westkant van het dorp steil afliep. Een secundaire weg verbond het met de snelweg tussen Bayt Jibrin (een belangrijk dorp in het district al-Khalil (Hebron)) en al Quds (Jeruzalem). Deze snelweg liep ongeveer 1,5 km ten zuiden van al-Qabu.
De naam van het dorp was een wijziging van de naam Qobi, die dateerde nog van de Romeinse tijd.
Aan het einde van de negentiende eeuw werd al-Qabu beschreven als een dorp van gemiddelde grootte dat op een hoge heuvel lag, met huizen gebouwd van steen. Een verwoeste kruisvaarders kerk op een heuvel stond ten zuidwesten van het dorp.
Het dorp had een rechthoekige plattegrond die zich uitstrekte in noord-zuid richting langs de eerder genoemde weg. Er waren een paar kleine winkeltjes op het centrale plein van het dorp. De bewoners, die moslims waren, haalden hun water uit verschillende bronnen (Ayn) rond de site, waaronder ‘Ayn Tuz en’ Ayn al-Bayda
De landbouw gebeurde met regenwater en irrigatie. Voor de irrigatie werd water uit de bronnen gehaald. De dorpelingen beplantten hun land met graan- en fruitbomen, vooral olijfbomen (die 30 dunums land besloegen) en wijnstokken.
In 1944/45 werd in totaal 1.233 dunums (nvdr: 1 dunum is 0,1 ha) toegewezen aan granen; 436 dunums werden geïrrigeerd of gebruikt voor boomgaarden. Historische overblijfselen eromheen waren onder meer de ruïnes van de kruisvaarders kerk en een oud kanaal. Twee ruïnes ten oosten van het dorp bevatten ook fragmenten van stenen bogen.
Bezetting en ontvolking
De geschiedenis van ‘de onafhankelijkheidsoorlog’ meldt dat het zesde bataljon van de Har’el-brigade van het Israëlische leger het dorp binnenviel op 21 oktober 1948, kort na de start van Operatie ha-Har. Alle inwoners werden verdreven!
Het offensief, gelanceerd aan het einde van de tweede wapenstilstand, was gericht op het veroveren van een reeks dorpen in het zuidelijke deel van de Jeruzalemcorridor. Historicus Benny Morris stelt dat de bezetter niet van plan was om dorpsgemeenschappen te laten bestaan en dat de inwoners van al-Qabu werden verdreven of vluchtten in de richting van Bethlehem en de heuvels van Hebron.
Al-Qabu is echter voor het einde van de oorlog blijkbaar weer van eigenaar gewisseld, omdat het een van de dorpen was, die in Israëlische handen waren, afgestaan als gevolg van de wapenstilstandsovereenkomst met Jordanië.
In de “geschiedenis van de Onafhankelijkheidsoorlog” staat dat het Israëlische leger dit dorp “zonder te vechten” binnenviel in de weken na 3 april 1949, de dag waarop de overeenkomst op Rhodos werd ondertekend. Het dorp was een van de vier afgestaan in de omgeving van Jeruzalem, waardoor Israël de lengte van de spoorlijn tussen Jeruzalem en de kust kreeg.
Het dorp vandaag
De site is rijk aan ruïnes en overblijfselen van de huizen, en bevat olijf-, amandel- en pijnbomen.
Aan de zuidoostelijke rand van het terrein is het kerkhof zichtbaar. Er zijn zeven graven te zien; in sommige graven zijn botten zichtbaar.
De dorpsmoskee staat er nog steeds, verlaten en verwaarloosd; op de binnenplaats van de moskee is er een kunstmatig zwembad met trappen en achter de moskee zijn er drie waterputten. Het heiligdom van Shaykh al-‘Umari staat naast een oud netwerk van irrigatiekanalen. Een stenen trap leidt naar de gewelfde ingang van de oude bron van ‘Ayn al-Qabu.
Bron: al-Khalidi, Walid (ed.). All that remains: the Palestinian villages occupied and depopulated by Israel in 1948. Washington DC: 1992
Mevo Betar op de ruines van Al Qabu gebouwd…
De nederzetting Mevo Betar werd in 1950 opgericht op een deel van het land van Al Qabu. Een groot deel van het omringende land is bedekt met een bos geplant door Israël om de terrassen en vernielde huizen te verbergen.
Het Begin park wordt zelf gepromoot op Tripadisor…
Op verschillende Palestijnse dorpen die verwoest werden in 1948-1949, werden parken aangelegd, opdat Israëli’s en toeristen er kunnen gaan genieten van de natuur, er wandelen, picknicken, spelen met de kinderen…
Bossen aanleggen op verwoeste dorpen is een strategie die op vele plaatsen werd toegepast. Johan Depoortere schrijft erover:
“Vernietiging van de dorpen was voor de opeenvolgende zionistische regeringen niet genoeg. Op de ruïnes werden bomen geplant om elke heropbouw onmogelijk te maken. Bekende personaliteiten, staatshoofden en regeringsleiders van bevriende landen werden uitgenodigd om symbolisch een boom te planten.
Velen gingen op de uitnodiging in: koning Boudewijn van België, zijn opvolger Albert, koningin Wilhelmina van Nederland, koningin Elisabeth van het Verenigd Koninkrijk, Belgische ministers als Jean Gol en Didier Reynders. De ruïnes van drie christelijke dorpen in de buurt van Nazareth liggen nu begraven onder het Koning-Boudewijnbos. Twee christelijke kerkjes hebben de kaalslag overleefd; ze liggen nu op een toeristisch wandel- en fietspad door het Boudewijnbos. Zou de vrome koning beseft hebben dat zijn bos de resten van een christelijk dorp moest bedekken?”
Het boek ‘De etnische zuivering van Palestina’ van Ilan Pappé is nog verkrijgbaar bij Palestina Solidariteit: info@palestinasolidariteit.be (30€, inclusief verzendkosten)
© Foto’s gallerij: Palestina Solidariteit vzw
Meer informatie over de verdwenen dorpen:
