- REDACTIONEEL: Dialoog of sancties?
- Inleefreis naar Palestina: je moet het zelf gezien hebben!
- Wadi Fukin, een Palestijns dorp
- Meer dan duizend Palestijnen houden hongerstaking in Israëlische gevangenissen
- Waarom we een hongerstaking houden in de Israëlische gevangenissen
- IN DE KIJKER: Marwan Barghouti
- Solidair met Palestijnse gevangenen
- Nicky Aerts in Israël en Palestina: Ik heb veel gezien, maar lang niet alles begrepen.
- Schrap eens een landstaal
- Rechtvaardigheid voor Palestina nu: Stop Europese medeplichtigheid!
- Brigitte Herremans: ‘Geloven onze politici zichzelf als ze voor de tweestatenoplossing ijveren?’
- ACTUELE NOTITIES
- SCHRIJF EENS EEN BRIEF
- KALENDER
REDACTIONEEL: Dialoog of sancties?
Iedereen heeft de mond vol van dialoog. De Amerikaanse president Donald Trump wil de dialoog tussen Israëli’s en Palestijnen opnieuw opstarten. De president van de Palestijnse Autoriteit Mahmoud Abbas is ook vragende partij. Er is zelfs een Brusselse school die in april een delegatie leerlingen als “ambassadeurs van de dialoog” naar Israël en Palestina gestuurd heeft. Het Forum der Joodse Verenigingen vindt dat de actie tegen het samenwerkingsproject Law Train de dialoog in de weg staat. Daarentegen vindt de Israëlische eerste minister Benjamin Netanyahu dat de verhuis van de Amerikaanse ambassade van de hoofdstad Tel Aviv naar Jeruzalem de dialoog zal bevorderen.
Maar kan er sprake zijn van dialoog zonder stopzetting van de nu al 50 jaar durende bezetting van de Palestijnse gebieden? De Israëlische regering wacht tot na het bezoek van Donald Trump aan Israël op 22 mei om de bouw van 15 000 nieuwe woningen voor de kolonisten in Oost-Jeruzalem aan te kondigen. Het betreft 10 000 woningen in Atarot op de site van de luchthaven van Qalandia, 3000 woningen te Ramat Shlamo en 2000 woningen te Givat Hamatos.
Netanyahu eist als voorwaarde voor vredesgesprekken dat de Palestijnen het joodse karakter van de staat Israël erkennen.
De Israëlische minister van binnenlandse veiligheid Gilad Erdan weigert elke dialoog met de meer dan duizend Palestijnse politieke gevangenen in hongerstaking omdat ze volgens hem “moordenaars zijn die kregen wat ze verdiend hebben”.
In een essay gepubliceerd in het Duitse weekblad Der Spiegel (13.5.2017, p. 84-85) schrijft de Israëlische Nir Baran dat er eerst een aantal obstakels voor de dialoog moeten opgeruimd worden. Hij schrijft dat men moet vertrekken van het nulpunt van het conflict, namelijk de oorlog van 1948 en de verdrijving van 750 000 Palestijnen. Israëli’s moeten volgens hem het verhaal van de Nakba (Arabisch voor catastrofe, ramp) of de verdrijving en de ontworteling van het Palestijnse volk aanhoren. Hij verwijst naar de arbitragecommissie van VN-resolutie 194 om een vreedzame oplossing voor de terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen te bewerkstelligen.
Maar in plaats van de Nakba te erkennen, heeft het Israëlische parlement een wet gestemd waardoor het voor de publieke instellingen verboden wordt om op 15 mei de Nakba te herdenken.
Wil de internationale gemeenschap de Israëli’s aan de gesprekstafel krijgen, zal ze een einde moeten stellen aan de Israëlische straffeloosheid. Israël is alleen gevoelig voor sancties. Washington spreekt oorlogstaal tegen Noord-Korea. Europa neemt sancties tegen Rusland zolang de Krim bezet blijft. Onze Belgische politici pleiten voor een wapenembargo tegen Saoedi-Arabië maar vinden het geen probleem dat de Leuvense universiteit en de Belgische federale overheidsdienst van Justitie samenwerken met de Israëlische politie in het kader van het Europees onderzoeksproject Law Train. Meer dan ooit vraagt Palestina Solidariteit de onmiddellijke opschorting van het Europese Associatieverdrag met Israël en doet het een oproep tot de economische, culturele en academische boycot van Israël.
Het redactieteam Brussel, 16 mei 2017
Een paar quotes van onze vroegere reiziger
Heel lekker! Al veel gelezen, maar zien is helemaal anders! Zo’n vriendelijke mensen! Onvoorstelbaar! Je moet het zelf gezien hebben!
Geniet van de Oosterse cultuur, gastvrijheid en natuur. Ervaar zelf hoe het is om in een land vol conflicten je dagelijkse bezigheden te doen.
Bezoek Hebron waar het hele centrum is afgesloten ter protectie van een groep Israëlische kolonisten in het centrum van de stad. Maar ook Bethlehem, Ramallah, Jeruzalem, Tel Aviv, een kolonie, Palestijnse boeren, diverse organisaties, Israëlische vredesorganisaties, ex-soldaten die zich uitspreken, orthodoxe zionistische kolonisten, de apartheidsmuur, vluchtelingenkampen, …
Palestina Solidariteit organiseert een inleefreis in juli
De reis wordt voorafgegaan door 3 voorbereidende vergaderingen en achteraf is er een evaluatiebijeenkomst.
Onze inleefreis duurt 10 dagen en kost 1100 EUR. Inbegrepen: volpension, transport, inkom en gids ter plaatse. Niet inbegrepen: vlucht, extra drank en persoonlijke uitgaven. De reis gaat door als er tenminste 11 inschrijvingen zijn.
Inschrijven en meer info bij: info@palestinasolidariteit.be
Kijk ook op: https://www.palestinasolidariteit.be/solacties/inleefreizen of https://web.archive.org/web/20160318061908/https://palestinasolidariteit.be/content/op-inleefreis-naar-palestinaisra%C3%ABl
An Crivits nam deel aan de inleefreis[1] van Palestina Solidariteit in april 2016. Ze schreef een dagboek over haar ervaringen en ontdekkingen. In deze nieuwsbrief publiceren we haar verslag over haar bezoek aan het Palestijns dorp Wadi Fukin, waarvan de bouwgronden aan de voet van de Israëlische kolonie Beitar Illit liggen (zie foto).
Wadi Fukin, een dorp in de regio van Bethlehem, is het enige dorp waar de mensen vanuit het vluchtelingenkamp zijn kunnen terugkeren naar hun gronden. Ze hebben het oorspronkelijke dorp heropgebouwd na ongeveer 30 jaar in een vluchtelingenkamp te hebben doorgebracht. Zij zijn het bewijs dat terugkeer mogelijk is en een positieve impact heeft op hun socio-economische status, op het bewaren van de Palestijnse cultuur en op eeuwenoude landbouw.
Maar ook vandaag nog worden zij bedreigd: boeren kunnen hun grond niet bereiken, er is waterschaarste en watervervuiling, checkpoints en de muur schenden het recht op vrijheid en land wordt gestolen voor de bouw van Israëlische kolonies. Jongeren verliezen het contact met hun geschiedenis en cultuur. Het is in stukken en flarden aanwezig in het onderbewustzijn van de Palestijnse samenleving, maar wordt niet zo intens besproken, wegens de enorme trauma’s waar overlevenden nog mee worstelen.
Een project van Palestina Solidariteit wil alle generaties van het dorp Wadi Fukin terug in contact brengen met hun eigen lokale geschiedenis, door via een maquette en schilderij te tonen hoe hun dorp ten gevolge van de oorlog en de politieke situatie aan het veranderen is[2].
Vóór 1948 besloeg het dorp en zijn landbouwgronden 1200 hectare. Vandaag is Wadi Fukin slechts 300 hectare groot. Daarvan zijn momenteel bijna de helft (125 hectare) bedreigd met onteigening.
Israël wil de nederzettingen verbinden met de grens van Israël. Dat zou het dorp insluiten langs vier kanten. Voor de burgemeester, Ahmed Sokal, is het duidelijk: ‘Ze willen het leven hier onmogelijk maken, ze willen de bewoners van ons dorp simpelweg verdrijven en het land innemen.’
Het leven in Wadi Fukin is nu al niet makkelijk. Boeren hebben te weinig graaslanden voor hun dieren. De natuurlijke watervoorziening is verstoord door de steeds groter wordende Israëlische kolonie Beitar Illit. Er is grondvervuiling. De hoger gelegen Joodse commune dumpt regelmatig zijn rioolwater op de landbouwgronden van het dorp. Het vat het nederzettingenbeleid misschien mooi samen. Hier schijten de kolonisten bijna letterlijk op de kop van hun Palestijnse buren.
Vroeger stond Wadi Fukin bekend als ‘de broodmand van Bethlehem’, vandaag kunnen de boeren niet meer voorzien in de eigen behoeften. Dat dwingt veel voormalige boeren om te gaan werken in de bouw van de nederzettingen. Ze worden gedwongen om hun eigen noodlot te bewerkstelligen.
Het levert hen de hoon van hun dorpsgenoten op. In hun eigen dorp is er geen werk in de bouwsector. Er is amper plaats over om nieuwe huizen op te richten. Hierdoor vreest de oudere generatie voor een exodus van de jongeren.
De bizarre geschiedenis van het dorp leest als een roman:
Na verschillende aanvallen van Zionistische paramilitaire groepen, vernietigde het Israëlisch leger in 1952 het hele dorp. Alle bewoners moesten toen vluchten naar het nabijgelegen Dheisheh vluchtelingenkamp. Gedurende twintig jaar kwamen ze met gevaar voor eigen leven hun grond bewerken en oogsten binnenhalen, tot ze in 1972 mochten terugkeren naar hun geboortedorp. Tot op vandaag is Wadi Fukin het enige bekende geval waarbij Palestijnse vluchtelingen van de grote Nakba terug naar huis mochten gaan. (Nakba is Arabisch voor catastrofe, het verwijst naar de periode rond 1948, toen 85% van de Palestijnen ontheemd werden).
Samengebald in de droom van een oude vrouw uit Wadi Fukin: “Nog één keer met al mijn kinderen aan tafel zitten, samen eten, nog één keer allemaal samen thuis…”
Daarom als slot, dit gedicht:
Ze wil naar een planeet buiten de aarde,
waar de gangen afgeladen zijn met mensen
die van de ene kamer naar de andere rennen,
waar de bedden ’s ochtends wanordelijk zijn
en de kussens vol kreukels ontwaken
met een diepe kuil in het midden.
Ze wil de waslijnen volhangen
en veel, veel rijst voor het middagmaal
en een grote pot thee, die ’s middags pruttelt op het vuur
en ’s avonds een tafel voor iedereen,
met een kleed dat druipt van de sesam van het gebabbel.
Ze wil dat de geur van knoflook in de middag de afwezigen bijeenbrengt.
Het verbaast haar dat de okraschotel van een moeder minder invloed heeft
dan het gezag van de heersers
dat haar pannenkoeken ’s avonds drogen op een laken, onaangeroerd door enige hand.
Is de aarde groot genoeg
om de wreedheid te bevatten van een moeder, die alleen haar koffie zet,
alleen, op een ochtend van de diaspora?
Ze wil naar een andere planeet,
waar alle wegen leiden naar de haven van haar boezem,
de golf van twee armen,
die ontvangen en geen afscheid kennen.
Ze wil dat de vliegtuigen thuiskomen, meer niet,
Dat de vliegvelden er zijn voor hen die terugkeren,
Dat de vliegtuigen landen en nooit meer opstijgen.
Mourid Barghouti, Weerzien met Ramallah)
[1]Er zijn nog plaatsen vrij voor de inleefreis van juli 2017: meer info en inschrijven info@palestinasolidariteit.be
Na een oproep van Marwan Barghouti, zijn meer dan zestienhonderd Palestijnse politieke gevangenen een collectieve hongerstaking begonnen in de Israëlische gevangenissen van Gilboa, Hadarim, Ashkelon, Nafha, Ramon en Ketziot in de woestijn van Naqab (Negev). Ze willen hierdoor protesteren tegen het lichamelijk geweld, tegen de opsluiting van minderjarigen en tegen het gebrek aan degelijke geneeskundige verzorging. Ze eisen het herinvoeren van het tweede bezoek per maand door het Rode Kruis en langere bezoektijden. Ze verzetten zich ook tegen het bezoekverbod dat soms opgelegd wordt voor de naasten van de gevangene en willen dat kinderen tot 15 jaar mogen binnenkomen bij elk bezoek. Amnesty International verklaarde dat het vasthouden van Palestijnen uit de bezette gebieden in gevangenissen binnen Israël een schending is van het internationaal recht en dat dit het bezoekrecht beperkt
Volgens de Palestijnse nationale commissie voor gevangenen en gedetineerden verblijven 6300 Palestijnen in 22 Israëlische gevangenissen, waarvan slechts één gevangenis in de bezette Westbank. Onder hen zijn er 500 administratief gedetineerden, 300 minderjarigen, 61 vrouwen en 13 leden Palestijnse parlementsleden
(http://www.addameer.org/statistics).
Om de hongerstaking te breken werd Barghouti in eenzame opsluiting geplaatst en werden tal van hongerstakers verplaatst en verspreid over verschillende gevangenissen waar ze geen familiebezoeken noch telefonische communicaties mogen hebben. Ze zullen ook berecht worden in het kader van een interne procedure van de Israëlische penitentiaire administratie Shabas (Le Soir, 22.4.2017, p. 25).
Op 20 april hielden leden van de extreemrechtse National Union Party een barbecue voor een Israëlische gevangenis om de Palestijnse hongerstakers te pesten (http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/israel-youth-group-bbq-palestinian-hunger-strikers-barbecue-ofer-prison-west-bank-national-union-a7699896.html).
De Israëlische defensieminister Avigdor Lieberman pleit voor de harde aanpak van de in 2013 overleden Britse eerste minister Margaret Thatcher die in 1981 weigerde tegemoet te komen aan de eisen van de IRA-hongerstakers van wie er toen al 10 gestorven waren.
Er werden in verschillende steden solidariteitsbetogingen gehouden zoals in Parijs (18 mei), Rennes (20 mei) en Brussel (28 april, 5, 12 en 18 mei).
https://www.nytimes.com/2017/04/16/opinion/palestinian-hunger-strike-prisoners-call-for-justice.html?_r=0
http://www.france-palestine.org/Pourquoi-nous-sommes-en-greve-de-la-faim-dans-les-prisons-d-Israel
17 april 2017 – Marwan Barghouti – vertaling: Jart Voortman
Hadarim gevangenis Israël – Na 15 jaar opsluiting in een Israëlische gevangenis ben ik zowel getuige als slachtoffer van het illegale systeem van willekeurige arrestaties en mishandeling van Palestijnse gevangenen in Israël. Nadat alle opties niets hadden opgeleverd, heb ik geconcludeerd dat er maar één vorm van verzet overbleef: een hongerstaking. 1000 Palestijnse gevangenen hebben besloten om deel te nemen aan deze hongerstaking die vandaag 17 april begint, de dag die wij vieren als dag van de gevangenen. Een hongerstaking is de meest vredelievende vorm van verzet. Pijn treft alleen de deelnemers en hun familie. We hopen dat onze lege magen en ons offer er toe bijdragen dat onze boodschap weerklank vindt buiten de muren van onze donkere cellen.
De afgelopen decennia is duidelijk geworden dat het onmenselijke systeem in Israël van koloniale en militaire bezetting de geest van de gevangenen en het land waartoe zij behoren wil breken. Israël laat ons pijn lijden in ons lichaam. Israël maakt ons los van onze familie en onze gemeenschap. Israël vernedert ons en wil ons zo aan zich onderwerpen. Ook al worden wij zo behandeld, wij geven ons niet over.
Israël heeft als bezettende macht in bijna 70 jaar op vele manieren het internationale recht geschonden. Toch blijft het straffeloos bij zijn misdaden. De conventie van Genève is wat het Palestijnse volk betreft op een ernstige manier geweld aangedaan. Dat geldt ook voor de Palestijnse gevangenen: mannen, vrouwen en kinderen.
Ik was nog maar 15 jaar toen ik voor het eerst gevangen genomen werd. Ik was net 18 toen een Israëlisch ondervrager mij dwong mijn benen te spreiden terwijl ik naakt in de ondervragingsruimte stond. Daarna werd ik op mijn geslachtsdelen geslagen. Ik viel flauw van de pijn. Nog steeds heb ik een litteken op mijn voorhoofd van die val. Daarna werd ik bespot met de woorden dat ik nooit kinderen zou krijgen, want mensen zoals ik verwekken alleen terroristen en moordenaars.
Een paar jaar later was ik opnieuw in een Israëlische gevangenis. Ik leidde een hongerstaking toen mijn eerste zoon werd geboren. Om het te vieren verspreidde ik zout in plaats van snoepjes. Toen mijn zoon net 18 was, werd hij gearresteerd. Hij zat vier jaar in de Israëlische gevangenis. De oudste van mijn vier kinderen is nu een man van 31. En met duizenden gevangenen, miljoenen Palestijnen en met de steun van velen in de wereld ga ik nog steeds door met dit gevecht om de vrijheid. Tegenover de arrogantie van de bezetter en die hen steunen staat deze simpele waarheid: onze ketenen zullen eerder verbroken worden dan wijzelf, want het is onze menselijke natuur om te luisteren naar de roep om vrijheid ongeacht de kosten.
Israël heeft bijna al zijn gevangenissen in Israël zelf gebouwd in plaats van in bezet gebied. Dit is een onwettige manier om Palestijnse burgers in ballingschap te brengen. Het is schrijnend als familiebezoek beperkt wordt door lange afstanden en wrede voorwaarden. Basale rechten volgens het internationale recht veranderen in privileges die door directies willekeurig worden toegekend of ingehouden. Dit ondanks garanties na vorige hongerstakingen.
Palestijnse gevangenen lijden onder marteling, onmenselijke en vernederende regels en verwaarlozing van medische bijstand. Sommigen zijn tijdens hun gevangenschap gedood. Volgens een laatste telling van de Palestijnse Vereniging van Gevangenen zijn sinds 1967 200 Palestijnse gevangenen omgekomen als gevolg van deze praktijken. Palestijnse gevangenen en hun familie zijn voor Israël ook de eersten die doelwit zijn bij het opleggen van collectieve straffen.
Lees ook: Marwan Barghouti, Waarom wij in Israëls gevangenissen in hongerstaking zijn gegaan? in Soemoed, maart-april 2017, p. 4-5, vertaling: Koen Bos.
IN DE KIJKER: Marwan Barghouti
Er zal geen vrede zijn tot Israël de bezetting van Palestina beëindigt
Op 17 april jl. hebben meer dan duizend Palestijnen in de Israëlische gevangenissen gevolg gegeven aan de oproep van Marwan Barghouti om een hongerstaking te beginnen.
Marwan Hasib Ibrahim Barghouti is op 6 juni 1959 te Kobar vlakbij Ramallah geboren.
Op 15 april 2002 werd hij in het Al-Bireh district van Ramallah door een elite-eenheid van het Israëlische leger (IDF) ontvoerd. Hij was een van de drijvende krachten achter de eerste en de tweede intifada alsook de leider van de Al-Aqsa Martelarenbrigade. Als gevolg van deze arrestatie zit hij nu al 15 jaar opgesloten in een Israëlische gevangenis, in het kamp 1391 (ook nog het ‘Israëlische Guantanamo’ genoemd) waarvan Israël de precieze plaats geheimhoudt en dat niet toegankelijk is voor de waarnemers van het Internationale Rode Kruis.
Marwan Barghouti, is zeer populair als een van de kopstukken van de Palestijnse Fatah partij, gerespecteerd ook bij aanhangers van Hamas wegens zijn kritiek op het machtsmisbruik van bepaalde leiders van Fatah. Hij wordt ook beschouwd als een brugfiguur wegens zijn bereidheid tot dialoog met vredesgezinde Israëli’s.
Ondanks zijn gevangenschap werd hij in januari 2006 herkozen bij de verkiezingen voor het Palestijnse parlement. Vanuit zijn cel stond hij in mei 2006 aan de wieg van het zogenaamde ‘gevangenisakkoord’, een soort verzoeningsakkoord dat diende om een Palestijnse regering van nationale eenheid tot stand te brengen.
In augustus 2009 werd Marwan Barghouti verkozen als lid van het centraal comité van Fatah.
Bij de ruiloperatie voor de uiteindelijke vrijlating van de Israëlische soldaat Gilat Shalit op 18 oktober 2011 weigerde Israël Marwan Barghouti in de lijst van 1027 Palestijnse gevangenen op te nemen.
In april 2016 werd hij voorgedragen als kandidaat voor de Nobelprijs van de Vrede via een initiatief van Palestijnse mensenrechtengroepen en politici. Hij werd ook voorgedragen door de Palestijnse Interparlementaire Unie, door diens voorzitter Nabih Berri, door de voorzitter van het parlement van de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO, Saleem al-Zaanoun én bovendien door de Nobelprijswinnaars Desmond Tutu en Adolfo Perez Esquivel. Zeven Belgische parlementsleden nomineerden hem eveneens voor de Nobelprijs van de Vrede. Het betreft: Gwenaëlle Grovonius (PS), Dirk Vandermaelen (SP-A), Vincent Van Quickenborne (Open-VLD), Piet De Bruyn (N-VA), Nadia El Yousfi (PS), Jean-Marc Delizée (PS) en Benoit Hellings (ECOLO).
Op het 7de congres van de Palestijnse politieke partij Fatah in Ramallah werd hij begin december 2016 met 70 procent van de uitgebrachte stemmen als lid van het Centraal comité van de partij verkozen.
In oktober 2015 publiceerde de Britse krant een boodschap van Barghouti waarin hij onder andere verklaart:
“Ik voegde me 40 jaar geleden bij de strijd voor onafhankelijkheid en werd voor het eerst gevangen genomen toen ik 15 was. Dit heeft me niet weerhouden te pleiten voor vrede in overeenstemming met de internationale wetgeving en VN-resoluties. Maar ik heb gezien dat Israël, de bezettende macht, dit perspectief jaar na jaar verder methodisch heeft verwoest. Ik heb 20 jaar van mijn leven doorgebracht in Israëlische gevangenissen, waaronder ook de laatste 13 jaar, en in deze periode raakte ik nog meer overtuigd van deze onveranderbare waarheid: de laatste dag van de bezetting zal de eerste dag vrede zijn. Degenen die op zoek zijn naar het laatstgenoemde, moeten stappen nemen om het eerstgenoemde te realiseren.”
In het verleden werd Marwan Barghouti al meermaals omschreven als ‘de Palestijnse Mandela’.
Solidair met Palestijnse gevangenen
www.abvv.be/-/solidair-met-palestijnse-gevangenen – woensdag, 3 mei 2017
1600 Palestijnse gevangenen zijn al meer dan twee weken in hongerstaking tegen de mensenrechtenschendingen in de Israëlisch gevangenissen. Samen met het Internationaal Vakverbond roepen we op om hen te steunen.
Op 17 april 2017, de dag dat de Palestijnse bevolking zijn gevangenen eert, lanceerde Marwan Barghouti (al 15 jaar in een Israëlisch gevangenis, verkozen in het Palestijns parlement) een oproep tot een algemene hongerstaking van alle Palestijnse politiek gevangenen.
Zijn oproep kreeg (internationale) weerklank. Zo’n 1600 Palestijnse gevangenen in Israëlische gevangenissen protesteren momenteel tegen de medische nalatigheid, administratieve aanhoudingen en beperkingen op gezinsbezoeken.
Vreedzaam verzet
Het Internationaal Vakverbond (IVV) verklaart zich solidair met de Palestijnse gevangenen die deze hongerstaking aanwenden als vreedzaam verzet tegen schendingen van de mensenrechten in Israëlische gevangenissen. Zij roepen tegelijk ook alle vakbonden op om de ‘algemene staking voor vrijheid en waardigheid’ mee te ondersteunen.
Die staking kwam tot stand als solidariteitsactie met de gevangenen. Het ABVV steunt deze oproep van het IVV, de internationale vakbondskoepel die 181 miljoen werknemers vertegenwoordigt in 163 landen.
Het IVV: “Wij zijn diep bezorgd over hun toestand en wij roepen de Israëlische autoriteiten op om ervoor te zorgen dat Palestijnse gevangenen worden behandeld volgens de normen vastgelegd in de internationale humanitaire wetgeving”.
Deze gevangenen hebben recht op contact met en bezoek van hun familie, medische zorg … kortom, menselijke leefomstandigheden. Bovendien moeten gevangenen uit bezette gebieden volgens het internationaal recht gevangen gehouden worden in het bezet gebied en niet op het grondgebied van de bezetter.
Op naar duurzame vrede
Al in 2014, tijdens een IVV-conferentie, veroordeelde het IVV de bezetting van Palestina door Israël en hield ze een pleidooi voor een rechtvaardige en duurzame vrede tussen Israël en Palestina. IVV: “We vragen ook een einde aan de bouw van illegale Israëlische nederzettingen en verwijdering van bestaande nederzettingen, de terugtrekking van Israël uit alle Palestijnse gebieden in overeenstemming met de grenzen van 4 juni 1967 en de ontmanteling van de illegale scheidingsmuur”.
Nicky Aerts in Israël en Palestina: Ik heb veel gezien, maar lang niet alles begrepen.
Nicky Aerts werkte drie jaar als freelancer vanuit Jeruzalem voor de VRT[1]. Daarnaast schreef ze ook bijdragen voor MO*Magazine, Brussel Deze Week (nu Bruzz) en Monocle24.
Palestijnse arbeiders in de fabriek van Sodastream in de Israëlische kolonie Maale Adumim
Van eind augustus 2013 tot en met eind juni 2016 woonde en werkte ik in Jeruzalem. Ik heb er alles aan gedaan om in die korte tijdspanne een zicht te krijgen op de situatie. Ik heb boeken verslonden, persconferenties in Israël en Palestina bijgewoond, gereisd. Veel gereisd. Van noord naar zuid, west naar oost. Ik heb alle mogelijke hindernissen genomen, in lange rijen gestaan aan de checkpoints, het openbaar vervoer genomen in Israël en op de westelijke Jordaanoever. Ik was in de ziekenhuizen in Oost-Jeruzalem waar gewonde Palestijnen uit Gaza werden verzorgd, in de ziekenhuizen in het noorden van Israël waar gewonden uit Syrië werden verzorgd. Ik was in Gaza city, in de haven van Gaza, op de grensstrook tussen de aardbeien- en watermeloenplantages, maar ik was ook bij de Bedoeïenen en in de Sodastreamfabriek in een settlement, ik was in outposts, in Hebron, maar ook in Herzliya bij de Israëlische start-ups, bij de Israëlische verkiezingen, op de tram en op de bus in Jeruzalem vlak na of voor een aanslag, in de Arabische les, op de markt, in de Oude Stad tijdens Jerusalem Day, in Jenin, Nablus, bij de Dode Zee.
Ik heb veel gezien, maar niet alles.
Medaille na de marathon van 11 april 2014 in Bethlehem
Ik heb met heel veel mensen gesproken, theatervoorstellingen en tentoonstellingen bezocht, scholen en kerkhoven. Ik heb marathons gelopen in Jeruzalem en in Bethlehem. Ik heb gewandeld door fantastische landschappen in de buurt van Jericho, heb sneeuwballen gemaakt bij de grens met Libanon. Ik was te gast bij de Druzen in Majdal Shams en heb vanop shouting hill de explosies gezien en gehoord in Syrië, ik was in Al Zataari vluchtelingenkamp in Jordanië, ik luisterde elke dag, bewust of onbewust naar de oproep tot het gebed, op vrijdagmiddag hoorde ik de shofar die de shabbat aankondigde, ik wandelde door het Liberty Bell Park in Jeruzalem, waar op vrijdagnamiddagen de Palestijnen gingen barbecueën en waar wat later op de dag de Ethiopische joden in hun mooiste kleren kwamen paraderen.
Ik heb veel gehoord, maar niet alles.
Ik wandelde door Mea Sharim tijdens Purim, in Silwan tijdens de Ramaddan, ik stond aan de grensovergang met Gaza toen het staakt-het-vuren met Israël in mekaar stuikte en er artilleriegeschut boven mijn hoofd afgeschoten werd. Ik was in een brouwerij in de buurt van Birzeit, in de Palestijnse circusschool, op het internationale dansfestival in Ramallah en in Jeruzalem, op de Borremanstentoonstelling in Tel Aviv, in Wadi Fukin bij de oude man die in een grot woont uit angst anders zijn land kwijt te spelen, in de Yeshiva in Hebron de dag na de ontvoering van 3 joodse studenten die later dood worden aangetroffen, in de straten van Jeruzalem nadat uit vergelding voor hun dood een Palestijnse tiener levend verbrand wordt.
Ik ging luisteren naar de soldaten van Breaking the Silence, naar de kinderen van de hand in hand school in Jeruzalem nadat een extreemrechtse joodse groepering er brand gesticht had, naar de leden van de Joint List, die een politiek front wilden vormen tegen de rechts Israëlische partijen, ik was in Nazareth, in Umm Al Fahm, heb er falafel gegeten en allerlei mierzoete desserts, ik was in Tiberias en at er vis uit het meer.
Ik liep op straat met mijn camera in de aanslag als er gefeest, gedood, gerouwd werd.
Ik ging boodschappen doen in Wadi Joz en in The German Colony, ik sprak met Nabil, Yael, Hisham, Mohammed, Yair, ik werd gestenigd in Jabal Al Mukaber en bespuwd in Mea Sharim, ik was op de begrafenis van Sharon en op de herdenking van Yasser Arafat.
Ik heb over al die ervaringen verslag uitgebracht voor de VRT. Vaak voor radio, meestal voor online.be en af en toe voor televisie.
Ik heb veel gezien, maar lang niet alles begrepen.
Nicky Aerts
Gaza
In De Standaard, 9.5.2017, p. 40
Stel je voor dat ons land plots nog maar één officiële landstaal zou hebben. De andere talen zouden enkel een ‘speciale status’ krijgen. Ondenkbaar? Iets dergelijks is gaande in Israël. Daar wordt nu woensdag een wet besproken die het Hebreeuws de officiële taal maakt en het Arabisch naar het tweede plan verwijst.
De wet maakt deel uit van een grotere oefening rond de Joodse identiteit van Israël. Het land heeft geen officiële grondwet, maar wel elf ‘basiswetten’. Gek genoeg behandelt geen van die wetten het onderwerp nationale identiteit. Daar moet de nieuwe wet iets aan veranderen. Alhoewel Israël tot op heden nog nooit definieerde wat dat nu is, dat Joods karakter, eisen ze wel al jaren dat de Palestijnen Israël als Joodse Staat erkennen. Ter herinnering: Israël erkende Palestina nog niet, de Palestijnen hebben het bestaansrecht van de staat Israël al in 1993 erkend. Dat Joods karakter ligt echter moeilijker. De Palestijnen vrezen dat ze dan instemmen met de behandeling van Palestijnen in Israël (20% van de bevolking) als tweederangsburgers.
De wet dreigt de bestaande discriminatie officieel te maken. Eén van de meer controversiële zinsneden is dat ‘het recht op zelfbeschikking uniek voor het Joodse volk is’. We kunnen die nieuwe wet dan ook niet los zien van de impasse in het Palestijns-Israëlisch conflict. Het beleid van Israël is steeds meer gericht op het annexeren van grote stukken Palestijns grondgebied. Welke toekomst wacht de Palestijnse burgers die daar leven? Dit wetsvoorstel licht een onsmakelijk tipje van de sluier.
Aan de vooravond van de vijftigste verjaardag van de bezetting staat Israël voor een fundamentele keuze over haar toekomst, met drie mogelijke paden om in te slaan. Het eerste is dat van de tweestatenoplossing. Persoonlijk is die mij het meest genegen, maar met haar nederzettingenbeleid maakt Israël duidelijk hier niet voor te kiezen. De tweede is een oplossing van één staat met gelijke rechten. Ook hier lijkt de nieuwe wet korte metten mee te maken.
De derde optie is een staat waarin grote delen van Palestina geannexeerd worden en de ongelijkheid tussen Joodse Israëli’s en Palestijnen wet wordt. Ik heb nooit de vergelijking tussen Israël en het Zuid-Afrika van de apartheid willen maken. Maar als dit derde scenario definitief wordt, dan dringt die vergelijking zich onvermijdelijk op. Taalsymboliek is ons land niet onbekend. Benieuwd of deze taaldiscriminatie ook bij ons een debat waard is.
Bogdan Vanden Berghe, Directeur van 11 11 11
Rechtvaardigheid voor Palestina nu: Stop Europese medeplichtigheid!
ECCP (European Coordination of Committees and Associations for Palestine) en 255 Europese organisaties, geloofsgemeenschappen, politieke partijen en vakbonden hebben op 7 februari 2017 een verklaring uitgebracht waarin ze rechtvaardigheid en verantwoording vragen van de EU en de Europese staten naar aanleiding van 2017 dat een aantal belangrijke data markeert:
- 100 jaar Balfourverklaring waarin de Britse regering eenzijdig de vestiging beloofde van een joods nationaal tehuis in Palestina;
- 70 jaar VN-verdeelplan van 1947 dat in strijd is met het Palestijnse zelfbeschikkingsrecht en ook in strijd met het Handvest van de VN, dat spreekt over het recht op zelfbeschikking (1.2) en handhaving van territoriale integriteit (2.4). 56% van het historische grondgebied werd toegewezen aan de op te richten Joodse staat, terwijl slechts 6% van het land in joodse handen was. Het leidde tot de Nakba van 1947-49, met de uitdrijving van meer dan 750 000 inheemse Palestijnse in een onzeker en gevaarlijk ballingschap;
- 50 jaar Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, Gaza, en de Syrische Golanhoogten. Zij bracht de bouw mee van exclusief-joodse nederzettingen die illegaal zijn volgens het internationaal recht.
De hier boven genoemde verjaardagen herinneren ons aan de verantwoordelijkheid van de koloniale machten voor het creëren van de rampzalige situatie die tot vandaag nog steeds voortduurt en die in strijd is met de rechten van het Palestijnse volk, het internationaal recht en de VN.
100 jaar na de Balfourverklaring gaat Israël verder met het uitbreiden van zijn koloniale project in het Palestijnse vaderland. Als gevolg daarvan leven meer dan zeven miljoen Palestijnen in ballingschap en wordt hen hun wettelijk recht op terugkeer ontzegd, terwijl anderen op dagelijkse basis ontheemd blijven. Groot-Brittannië en de EU blijven niet alleen hun fundamentele verantwoordelijkheid ontwijken voor de kolonisatie van Palestina maar blijven ook actief medeplichtig aan Israëls voortdurende schendingen van het internationaal recht en de mensenrechten in het algemeen.
Rechtvaardigheid kan niet worden bereikt zonder erkenning van de historische feiten!
De ondertekenaars van de verklaring richtten een oproep aan de EU en haar lidstaten om alle medeplichtigheid aan Israëls voortdurende nederzettingenactiviteit te beëindigen en eisten een onmiddellijke stopzetting van de blokkade van de Gazastrook, bewegingsvrijheid voor de Palestijnen, gelijkheid van alle burgers van Israël, respect voor het recht op terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen. Bovendien eisten ze dat bindende maatregelen worden genomen ten aanzien van de staat Israël, met inbegrip van de opschorting van de Associatieovereenkomst van de EU met Israël, zolang het land doorgaat met het schenden van het internationaal recht en de mensenrechten in het algemeen.
Daarnaast hebben de meer dan 250 ondertekenaars zich ertoe verbonden hun acties te intensifiëren om de EU en de Europese staten onder druk te zetten opdat zij hun medeplichtigheid aan de Israëlische schendingen van de Palestijnse rechten zouden stopzetten.
Voor de originele en integrale tekst in het Engels: http://www.eccpalestine.org/justice-for-palestine-now-end-european-complicity-a-call-from-organizations-throughout-europe/
Brigitte Herremans: ‘Geloven onze politici zichzelf als ze voor de tweestatenoplossing ijveren?’
Tine Dankaers – MO*REDACTIE – Midden-Oosten & migratie – 28 januari 2017
www.mo.be/interview/brigitte-herremans-houden-onze-politici-de-palestijnen-aan-een-hulpinfuus-bij-gebrek-aan
Mensenrechtenactiviste en Midden-Oostenexperte Brigitte Herremans kijkt strijdlustig aan tegen 2017. Het is tijd om de debatten over vijftig jaar bezetting opnieuw naar de kern van de zaak te brengen: de rechten van de Palestijnen.
Het boek dat Brigitte Herremans samen met Ludo Abicht schreef[1], ligt intussen al even in de winkelrekken. Met ‘Israël en Palestina. De kaarten op tafel’ schreef Herremans, Midden-Oostenexperte bij Broederlijk Delen en Pax Christi, een boek dat in het Nederlandstalig taalgebied nog ontbrak: een totaaloverzicht over het Midden-Oostenconflict dat haar al meer dan twintig jaar bezighoudt.
aar voor wie dacht dat dit oude wijn in nieuwe zakken is, vergeet het. Zelf wil ze met haar boek het debat opnieuw naar de essentie brengen. En ze vindt het meer dan ooit nodig om vergeten basisfeiten over het conflict opnieuw op de tafel te leggen.
Sommigen noemen 2017 het jaar waarin de messen opnieuw gescherpt zullen worden. Daarvoor wordt ook in de richting van de kersverse Amerikaanse president gekeken. Hij belooft het Amerikaanse bondgenootschap met Israël, anders dan zijn voorganger, terug naar een warm klimaat te brengen. En dat staat in schril contrast met de steeds killere ijsvlakte tussen de Palestijnen en de Israëli’s vandaag. Toch waren de relaties tussen Arabieren en Israëli’s ooit anders, schrijven Abicht en Herremans. ‘De periodes waarin Joden niet werden blootgesteld aan systematische vervolgingen waren interessant genoeg tijden waarin werd samengeleefd met islamitische meerderheden.’
Brigitte Herremans: We vergeten zo snel de geschiedenis. Het anti-judaïsme en het antisemitisme zijn wel degelijk in Europa ontstaan. Het is Europa, niet de Arabische wereld, dat eeuwenlang met het anti-judaïsme heeft geworsteld. Joden en moslims zijn gaandeweg tegen elkaar opgezet door politieke gebeurtenissen. Kijk, de Joden van Irak of Marokko waren niet altijd volwaardige burgers, maar vaak waren ze wel zeer goed geïntegreerd of namen ze belangrijke posities in de samenleving in. Wij, Europeanen, moeten ons er dus absoluut voor behoeden om met een vinger te zwaaien naar de moslimwereld.
Zelfs binnen het zionisme gingen stemmen op dat goede relaties met de Arabische bevolking van Palestina verenigbaar konden zijn met het zionistisch project.
Brigitte Herremans: Figuren als Martin Buber en Judah Magnes geloofden inderdaad in samenwerking tussen de zionisten en de Arabische bevolking, zelfs in een binationale staat.
Helaas domineerde en won de stroming van Jabotinsky, die geloofde in een IJzeren Muur tussen de Joden en de Arabieren. Met andere woorden: de Joden zouden voortaan de plak zwaaien en de Arabieren moesten dat aanvaarden. Het was de meest agressieve maar ook de meest eenvoudige manier om het zionistisch project uit te voeren.
We moeten natuurlijk voorzichtig zijn als we over “het” zionisme spreken, want er waren meerdere stromingen: cultureel, politiek, religieus. Binnen de verschillende mondiale Joodse bewegingen en filosofieën vormde het politiek zionisme aanvankelijk slechts een minderheid. We mogen de bredere Joodse beweging dus niet beperken tot dat radicale zionisme van het revisionisme. De Bund bijvoorbeeld was in Polen dé grote beweging van marxistische-linkse Joodse intellectuelen. Zij hebben het niet gehaald, onder meer omwille van de Shoa. Maar het revisionisme won dus.
Overigens, ter herinnering, zelfs Jabotinsky zag een mogelijkheid om een Arabier als vicepremier aan te duiden. Dat zou in de huidige Israëlische regering onmogelijk te verkopen zijn.
De Palestijnen waren niet georganiseerd, lees ik in jullie boek. Daarvan maakten de zionisten, maar ook recente Israëlische regeringen handig gebruik om te stellen: zie je wel, de Palestijnse nationaliteit of identiteit bestaat niet. De vraag is dan: hoe begin je met twee partijen een dialoog over twee staten als de ene partij de identiteit van de andere niet erkent?
Brigitte Herremans: De Palestijnse nationaliteit is versterkt door de oprichting van Israël en is in feite vormgegeven door ontheemding, ballingschap, statenloosheid. Maar er bestond wel degelijk een lokale Arabische cultuur. Er waren, zeker in steden als Haifa en Jaffa, Palestijnse bewegingen en een elite die bijvoorbeeld Palestijnse culturele tijdschriften uitbracht. Maar ze definieerden zich niet meteen als Palestijnen, omdat ze deel uitmaakten van het Ottomaanse Rijk. In een langetermijnvisie zagen ze zich eerder cultureel verbonden met Groot-Syrië, om zich zo te onttrekken van de Ottomanen.
Gaandeweg werd de Palestijnse nationaliteit steeds sterker door het verzet tegen het zionisme, en vanaf de oprichting van Israël was ze een voldongen feit. Golda Meir zei in 1967 dat er geen Palestijnen waren, dat ze niet bestonden als volk. Het is pijnlijk dat dit idee nog heel sterk leeft aan Israëlische kant. Men neemt blindelings aan dat er sinds tweeduizend jaar altijd een continuïteit is geweest.
Voor de meeste Palestijnen is de Nakba, het moment in 1948 waarop de Palestijnen verdreven werden, niet louter een historische gebeurtenis maar een kwestie van identiteit, schrijf je. Maar die Nakba ligt steeds gevoeliger in Israël.
Brigitte Herremans: Elke Palestijn voelt zich verbonden met de gebeurtenissen van 1948: dit was het moment waarop de Palestijnse beschaving voor een stuk is weggeveegd. Mede door de Holocaust, die veroorzaakt is door eeuwen voorafgaand antisemitisme in Europa, zijn ook de Palestijnen slachtoffer geworden.
Ze zijn de slachtoffers van de slachtoffers geworden, wat de stelling was van de Palestijnse literatuurcriticus Edward Saïd. Het is belangrijk dat dit slachtofferschap gewoon erkend wordt. Dit doet geen afbreuk aan het slachtofferschap van het Joodse volk.
In Israël was er vroeger een grotere vrijheid om over de Nakba te spreken. Nu is dat bijna onmogelijk geworden. De Nakba wordt nu voorgesteld als controversieel, want “een poging om Israël te delegitimeren”.
Er is zelfs een wet gestemd om de herdenking van de Nakba op 15 mei door publieke instellingen te verbieden. Veel Israëli’s zien de erkenning van de Nakba immers als het in vraag stellen van het bestaansrecht van Israël. Daar gaat het niet om. Het gaat erom dat de Israëli’s zich moeten verzoenen met het gegeven dat hun staat is ontstaan door een andere beschaving te vernielen. Ze moeten zich verzoenen met hun eigen geschiedenis.
De Nakba erkennen veronderstelt ook het recht op terugkeer erkennen, toch? En net dat is een hele dikke rode lijn voor Israël.
Brigitte Herremans: Klopt, maar het is niet omdat het recht op terugkeer van vijf tot zeven miljoen vluchtelingen problematisch en bijzonder complex is om strategisch te plannen, dat de discussie dan maar achterwege moet blijven.
Het kan toch niet dat Palestijnse vluchtelingen in Libanon en ook zij die nog in Syrië zijn, in de meest erbarmelijke omstandigheden in de langst durende vluchtelingensituatie van de moderne geschiedenis, vastzitten. Door het debat niet te voeren, gijzelen we vier generaties jongeren. Hun toekomstperspectief is een droom: terugkeer naar hún dorp. En dat is het dorp van hun grootouders, waar ze nooit geweest zijn, en waar vaak niets meer van rest.
We moeten beseffen dat er in dat droombeeld ook geen beeld van Israël is. Dat is gevaarlijk want het betekent dat deze generatie, anders dan hun ouders in de jaren tachtig, Israël niet erkent en enkel een Palestina ziet van voor 1948.
Ik las in jullie boek ook dat er sinds 2002 dertig wetten zijn uitgevaardigd die de rechten van de Palestijnse minderheid in Israël aantast. Is Israël een apartheidsstaat?
Brigitte Herremans: Ik zou eerder de vraag stellen of Israël een democratie is. Of wat men bedoelt als men zegt dat dit zo is. Gaat het dan puur over het gegeven dat Israël een westerse staat is die vergelijkbaar is met onze staatsmodellen, met instellingen als het Hooggerechtshof? Ik ben van mening dat je niet van een democratie kan spreken als een land verglijdt naar een heel open racisme tegenover zijn Arabische burgers.
In het kader van ‘zoning and planning’ geeft de Israëlische overheid veel meer land aan voorzieningen voor Joodse burgers. In 2011 werd er voor het eerst gesproken over het Prawer-plan. Dat moest de herlokalisering regelen van grote groepen Bedoeïenen in speciaal ingerichte steden. Het werd afgevoerd maar ligt vandaag opnieuw op de tafel.
Via de zogenaamde immuniteitswet wil men de politieke immuniteit van concreet de Arabische parlementsleden die “terreur promoten” afnemen. In het onderwijs krijgen Arabische zones minder middelen. Enzovoort.
Eigenlijk geeft Israël het signaal: jullie zijn geen burgers meer van onze staat en wie niet tevreden is, kan ophoepelen.
Hoe definiëren Palestijnen nationalisme dan?
Brigitte Herremans: De Arabische Israëli’s zijn veel Palestijnser geworden. Tot 1966 stonden ze onder militair bestuur, ze waren al blij dat ze konden blijven en hielden zich gedeisd, ook al voelden ze zich Palestijns. Vanaf 2000 echter, met de start van de Tweede Intifada, ontstonden veel meer ngo’s die de rechten van de Arabieren in Israël verdedigen. Ze gingen zich veel meer definiëren als Palestijnen. Tegelijk leidde de Tweede Intifada tot een totale splitsing in harten en geesten tussen Arabieren en Joden in Israël. Sindsdien groeide ook de discriminatie tegenover de Arabische Israëli’s.
Vandaag kent Israël met de regering van Netanyahu één van de hardste regeringen. Ben je hoopvol op betere politieke dialoogpartners aan Israëlische zijde?
Brigitte Herremans: Hoe kan je hopen op meer verlichte politici in Israël als je ziet dat het democratisch gehalte er aan duizelingwekkend tempo naar beneden gaat, en als je weet dat de VS dit alleen maar zal voeden.
“Vrede” is politiek als het ware een scheldwoord geworden. De enige partij die het woord gebruikte tijdens de laatste verkiezingen was het kleine Meretz.
Netanyahu’s partij Likoed begon in de jaren zeventig op te komen maar spon vooral garen uit Oslo. Men vond dat links niet kon waarmaken wat het beloofde. Het idee groeide bij veel Israëli’s dat er “geen andere keuze was dan hun veiligheid in de handen van rechts te leggen”.
Het defaitisme is mainstream geworden en de Israëli’s zien vaak de menselijkheid niet meer in de Palestijnen. De Palestijnse aanslagen en de raketaanvallen enerzijds en de weinig kritische houding in het Israëlische onderwijs en de pers anderzijds, helpen de zaak ook niet vooruit.
Zelfs de Israëlische schrijver Amos Oz verdedigde het Israëlische leger dat in de opeenvolgende oorlogen in Gaza duizenden Palestijnse burgers neerschoot. “Als iemand aan de overkant met een kind op zijn schoot zijn geweer op mijn kind richt, wat doe je dan?”, is zijn stelling. Ook defaitistisch.
Brigitte Herremans: De angst is groot bij de modale Israëli’s. Maar die zijn ook vergeten dat ze in Gaza gingen shoppen in de jaren tachtig, dat hun automechanicus uit Gaza en hun tuinman uit Betlehem kwam.
Die totale scheiding van geesten, na de Tweede Intifada, heeft in de Israëlische samenleving geleid tot de overtuiging dat de Palestijnen een constante dreiging vormen. Ze zijn veelal niet op de hoogte van wat zich in Gaza afspeelt, zien de doden en het onrecht niet. Als het dan wel gebeurt, is de reactie inderdaad defaitisme. Toen de Gazaanse dokter Ezzeldeen Abu al-Aish tijdens primetime op de Israëlische tv kwam, net toen zijn drie dochters gedood waren, was er een schokgolf. Maar meteen kreeg je bij sommigen de teneur dat “hij maar niet moest ontkennen dat hij voor Hamas was”.
Hoe staan de Palestijnen tegenover geweld en zelfmoordaanslagen?
Brigitte Herremans: Ook daar zie je een verharding van de geesten en dat het geweld tegen de Israëli’s steeds meer wordt gedoogd. Waar veel Palestijnen de zelfmoordaanslagen verwierpen, is er nu weinig empathie voor de Israëlische slachtoffers van de steekpartijen. De idee is: men oogst wat men zaait. Ik hoorde ook opnieuw de doctrine dat “elke Israëlische burger ook een soldaat is”.
Men is het geweld van de Israëlische bezetting zo beu dat veel Palestijnen blind zijn geworden voor het Palestijnse geweld. Maar, onderschat niet de collectieve trauma’s van de Gaza-oorlogen, en al zeker niet de constante nachtraids van het Israëlisch leger in Palestijnse huizen. Het zijn de grootste vormen van psychische terreur, een constante blootstelling aan geweld en angstgevoelens.
Hamas en Fatah slagen er niet in om een eenheidsregering te vormen. Hoe groot is de bezorgdheid van de Palestijnse bevolking hierover?
Brigitte Herremans: Het is een heel grote zorg. De Palestijnen zijn overtuigd dat een eenheidsregering een veel snellere impact op politieke vooruitgang kan hebben.
Er zijn gesprekken geweest in Rusland over mogelijke verzoening tussen Fatah en Hamas, en ook Qatar en Zwitserland hebben bemiddeld. Er zijn echter fundamentele obstakels, Israël in de eerste plaats. Voor Israël heeft Fatah de keuze tussen Hamas en Israël. Dat was duidelijk toen de regering Netanyahu in 2014 de stekker uit de vredesgesprekken trok, omdat er een Palestijnse verzoening was.
Hamas is eigenlijk ook een partner van Israël, schrijven jullie. Ze houden de invloed van IS ook tegen.
Brigitte Herremans: Als ik dat zeg, word ik door sommigen meteen gecatalogeerd als een aanhangster van de jihadi’s. Maar het is complexer dan dat. We weten ook dat Israël contacten heeft met Hamas, dat de jihadistische gewelddadige salafisten een grotere bedreiging voor Israël vormen dan Hamas.
Je mag de verspreiding van het transnationale gedachtengoed van IS absoluut niet onderschatten. In Gaza zijn er wel degelijk jongeren die zwarte vlaggen bovenhalen. Er werd vorig jaar een aanval op het Frans cultureel centrum uitgevoerd, waarbij jongeren met IS-ideeën door de straten liepen.
Hamas heeft dat vrij snel tegengehouden. Tegelijk zie je ook dat Hamas de tunnelsmokkel van wapens uit de Sinaï, via organisaties die IS aanhangen, niet aan banden legt. Hamas speelt dus ook een dubbel spel.
Maar enkel met Fatah, zonder een akkoord met Hamas, is er geen vredesoplossing voor het Palestijns conflict mogelijk. Israël houdt dat tegen en Europa steunt Israël. De EU wil wel verzoening, maar de eenheidsregering moet worden geleid door Abbas, op de voorwaarden van Abbas.
Waarom blijft de EU die houding verdedigen?
Brigitte Herremans: Men is als de dood om als Hamasaanhangers gezien te worden. We stelden aan EU-beleidsmakers de vraag waarop het no-contact-beleid tegenover Hamas is gestoeld. Wanneer werd dat nu juist beslist, konden we er een officieel Europees document over krijgen? Er was niets terug te vinden. De beslissing werd halsoverkop genomen nadat Hamas in 2006 de verkiezingen had gewonnen.
Die overhaaste beslissing heeft verregaande gevolgen voor politieke vooruitgang, voor ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp. Officieus horen we vaak dat beleidsmakers echt spijt hebben van dat isolatiebeleid.
Hamas zal Israël niet erkennen als ‘Joodse’ staat. Als verzetsbeweging zal het altijd een component dragen van terreur. Maar grijp toch die kans aan om de politieke vleugel te versterken, ten koste van de militaire vleugel, net zoals het met de IRA is gebeurd.
Dit jaar gaat de bezetting zijn vijftigste jaar in. Israël speekt consequent over de Betwiste Gebieden, niet over Bezette Gebieden. Toch erkende het Israëlisch Hooggerechtshof dat het een bezettende macht is. Ziet Israël zich nu als een bezettende macht of niet?
Brigitte Herremans: Ariel Sharon sprak in het kader van de terugtrekking uit Gaza in 2005 over “bezetting”. En het Israëlische Hooggerechtshof erkent ook dat Israël verplichtingen heeft onder de Vierde Conventie van Genève. Die bepaalt onder meer dat een bezettende macht de facto moet instaan voor de burgerbevolking.
Israël verwerpt met andere woorden het internationaal recht niet – dat zou internationaal niet aanvaard worden – maar springt er heel creatief mee om. De stelling van Israël over de bezetting is: er was geen soevereine staat, het grondgebied was niet van de Palestijnen, dus kan je niet van een bezetting spreken. En wat Gaza betreft houdt Israël de zone grijs: het heeft zich teruggetrokken maar controleert het bevolkingsregister, de grens, het luchtruim. Daardoor heeft Israël nog verplichtingen als bezettende macht.
Onlangs discussieerde de MO*-redactie nog over de vraag waarom we nog zouden streven naar een tweestatenoplossing, als je weet dat die Palestijnse staat in het beste geval slechts 22 procent van historisch Palestina zal beslaan. “Het enige werkbare is een eenstaatsoplossing”, klonk het. Wat denk jij nu eigenlijk?
Brigitte Herremans: Het is natuurlijk aan de Israëli’s en de Palestijnen om daaruit te komen. Alleen maakt Israël zeer duidelijk dat het geen Palestijnse staat wil. En als er al een staat zou komen, gaat het overigens al niet meer over 22 maar over elf procent van historisch Palestina.
Men wil bestaande grote nederzettingen als Ma’ale Adumim in Oost-Jeruzalem aanhechten, en profiteert van het nieuwe Amerikaanse presidentschap om groen licht te geven voor de bouw van nieuwe woningen. Kijk, Israël zou zestig procent van de Westelijke Jordaanoever willen aanhechten. Israël wil Gaza verbinden met Turkije of Qatar via een artificiële offshore haven. Op die manier kunnen goederen naar Gaza worden gebracht en wordt Gaza definitief afgesneden van de Palestijnse Gebieden. Daarmee wordt Oslo begraven.
Ik kan er niet bij dat hier geen politieke tegenstand van de internationale gemeenschap is, omdat dit de levensvatbaarheid van die Palestijnse staat volledig onmogelijk maakt. De Westelijke Jordaanoever wordt een ministaatje van drie eilandjes, Oost-Jeruzalem wordt bij Israël aangehecht.
En dus kom je tot de logische conclusie dat een tweestatenoplossing niet meer kan.
Brigitte Herremans: Klopt, en toch blijf ik er voor ijveren. Ik wil niet naïef zijn in het verdedigen van de tweestatenoplossing maar we moeten strategisch denken. Want hoe leg je een eenstaatoplossing aan boord, hoe promoot je een nieuw samengestelde entiteit als je niet eens in staat bent om Palestijnen en Israëli’s te doen scheiden? De discrepantie tussen de twee bevolkingsgroepen is groter dan ooit. Ik geloof dus in scheiden om daarna samen te komen.
We moeten onze politici en diplomaten ook bij de leest houden. Waarover gaat het: menen ze het als ze over de tweestatenoplossing spreken? Geloven ze erin? Of houden ze de Palestijnen gewoon aan een hulpinfuus bij gebrek aan politieke wil en moed om Israël bij te sturen.
Hoe komt het toch dat er keer op keer enorme debatten zijn over de Palestijnse terreur? En dat men al te vaak de kop in het zand steekt tegenover het geweld dat Israël hanteert? Ik vind het ongelofelijk dat er geen groter debat is over het gebruik van geweld door Israël tegen de Palestijnse burgers. Dagelijks.
Israël heeft 38 miljard dollar gekregen van de VS voor zijn defensie in de komende jaren. Er is veiligheidssamenwerking met Israël, onze minister van Binnenlandse Zaken gaat onder meer naar Israël om te leren hoe het omgaat met terreur. Over die zaken wil ik een diepgaander debat. Kunnen we echt van Israël leren dat zwaar inzet op tactieken als racial profiling?
Het debat moet over rechtvaardigheid gaan, over de fundamentele rechten van de Palestijnen.
[1] Israël en Palestina. De kaarten op tafel. 2016. Uitg Pelckmans, 2016, 291 blzn.
- Hamas herziet handvest 1988 en benoemt Haniyeh als hoofd van politiek bureau
- De Israëlische regering wil politieke controle op openbare radio- en televisieomroep
- Dan toch geen open crisis tussen Israël en Duitsland
- Elfde editie van fietstocht Via Velo Palestina in Brussel
- Ook dit nog
Hamas herziet handvest van 1988 en benoemt Haniyeh als hoofd van politiek bureau
Hamas heeft in een beleidsnota van 62 punten zijn nieuwe standpunten voorgesteld. Het heeft aldus de herziening van het charter van 18 augustus 1988 goedgekeurd. Hamas is niet enkel voorstander van alleen gewapende strijd, maar van alle vormen van “verzet” tegen de Israëlische bezetting”. De vijand wordt nu de “bezetter” in plaats van de “joden” genoemd. Hamas erkent elke politieke oplossing die door een volksraadpleging wordt goedgekeurd, dus ook een Palestijnse staat binnen de grenzen van voor 5 juni 1967. Hamas steunt nog altijd het recht op terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen. Er wordt ook afstand genomen van de moslimbroeders. Experts zien in deze beleidsnota een poging om het internationaal isolement te verbreken en om de banden met Egypte aan te halen (De Morgen, 2.5.2017, p. 10).
Half februari werd Yahieh Sanwar als nieuwe politieke leider van Hamas voor de Gazastrook aangesteld. Hij heeft 22 jaar in Israëlische gevangenissen doorgebracht en vervangt Ismaïl Hanyeh (54 jaar) die op zijn beurt op 3 mei in de plaats kwam van Khaled Meshaal als hoofd van het politiek bureau van de partij. Hij was kabinetschef van de hamasleider sheik Ahmad Yassine die op 22 maart 2004 door drie Israëlische raketten werd gedood. Op 29 maart 2006 werd Hanyeh door de Palestijnse president Mahmoud Abbas aangesteld als eerste minister en op 15 december 2006 ontsnapte hij aan een aanslag in de stad Gaza. Hij werd meermaals door het Israëlisch leger gearresteerd. In januari 2017 was hij in Kaïro om met de Egyptische hoge verantwoordelijken te onderhandelen over een normalisering van de wederzijdse betrekkingen (Le Monde, 9.5.2017, p. 18 en http://www.liberation.fr/planete/2017/05/06/qui-est-ismail-haniyeh-elu-chef-du-mouvement-palestinien-hamas_1567758).
De Israëlische regering wil politieke controle op openbare radio en televisieomroep
Sinds dinsdagavond 9 mei zendt de Israëlische overheidstelevisie Rechout Hachidour (IBA) nog slechts oude videoclips van de jaren tachtig uit. Nadien heeft ze de plaats geruimd voor Taagid, een nieuwe structuur. Volgens de journalisten van de vorige structuur willen de Likoedpartij en de andere partijen van de regeringsmeerderheid hen de prijs laten betalen voor hun kritiek op het regeringsbeleid. De Minister van Cultuur Miri Regev eist een strikte politieke controle van de berichtgeving via een soort politieke commissarissen die overal in de studio’s zullen rondspoken (Le Soir, 12.5.2017, p. 15 en https://www.letemps.ch/monde/2017/05/11/benyamin-netanyahou-remet-television-radio-publiques).
Dan toch geen open crisis tussen Israël en Duitsland
Er komt dan toch geen breuk in de relaties tussen Israël en Duitsland. De Bondspresident Frank-Walter Steinmeier die op 7 mei in Jeruzalem was, heeft geen bezoek gebracht aan de kritische Israëlische ngo’s B’Tselem en Breaking The Silence. Hij verklaarde vóór zijn vertrek uit Duitsland dat het geenszins zijn bedoeling kon zijn om de opengereten scheur te vergroten (Frankfurter Allgemeine, 6.5.2017, p. 5). Hij verwees naar het incident tussen zijn minister van Buitenlandse Zaken Sigmar Gabriel en de Israëlische eerste minister Benjamin Netanjahu die hem weigerde te ontvangen omdat hij in Israël een bezoek gebracht had aan de kritische ngo’s B’Tselem en Breaking the Silence.
Elfde editie van fietstocht Via Velo Palestina in Brussel
Op 13 mei zijn voor de elfde keer meer dan vijftig deelnemers vanuit het Jubelpark naar de Beurs in Brussel gefietst. De fietstocht was georganiseerd door Via Velo Palestina en stond onder het motto “100 jaar Balfour verklaring, 50 jaar bezetting, 10 jaar blokkade van Gaza”. De fietsers wilden ook de op 30 maart gestarte campagne “stop occupation” ondersteunen (www.stop-occupation.be en https://www.facebook.com/ViaVeloPalestina/ of https://viavelopalestina.be/).
Ook dit nog
- Op 13 mei hebben in de Westbank gemeenteraadsverkiezingen plaatsgevonden. Er waren meer dan 4400 kandidaten voor 1451 zetels (Zondag, 14.5.2017, p. 13).
- Een Israëlische ministerieel comité heeft de voorlopige goedkeuring gegeven aan een wet die het Arabisch als officiële taal in het land zou schrappen. De Palestijnen in Israël vormen meer dan 20 procent van de bevolking (Metro, 8.5.2017, p. 17, lees ook in deze nieuwsbrief: “Schrap eens een landstaal”).
- De Turkse president Recep Tayyip Erdogan vindt dat de besprekingen over de verhuis van de Amerikaanse ambassade van de Israëlische hoofdstad Tel Aviv naar Jeruzalem “uiterst misplaatst” zijn en moeten stoppen (La Libre Belgique, 9.5.2017, p. 23).
- Derk Walters die sinds september 2014 voor de Nederlandse krant NRC in Israël correspondent is; moet in juli het land verlaten omdat hij zich te kritisch opstelt (De Standaard, 4.5.2017, p. 15 en https://www.nrc.nl/nieuws/2017/05/02/israel-weigert-correspondent-nrc-verlengingvisum-a1556857).
- De UNESCO keurde op 3 mei een resolutie goed die de Israëlische werken, opgravingen en tunnels in het historisch centrum van Oost-Jeruzalem aanklaagt. Als reactie schrapte Israël 900 miljoen euro uit zijn bijdrage voor de UNESCO en riep de Zweedse ambassadeur op het matje omdat Zweden als enig Europees land de resolutie had goedgekeurd (De Standaard, 4.5.2017, p. 16).
- UNRWA, de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen, wordt ervan beschuldigd de schoolboeken voor Palestijnen te censureren. De internationale organisatie wil elke verwijzing naar het conflict, de kolonies, de Israëlische soldaten, het geweld tegen de Palestijnen weren (Le Monde, 23.4.2017, p. 4).
- Op 27 april heeft Israël vanop de bezette Syrische Golan hoogvlakte raketten afgeschoten naar de internationale luchthaven van de Syrische hoofdstad Damascus (Le Soir, 28.4.2017, p. 14).
- Sinds 15 januari heeft ook Vaticaanstad een Palestijnse ambassade. Sinds 2015 erkent Vaticaanstad Palestina als een soevereine staat (Knack, 18.1.2017, p. 61).
- “Veel problemen kunnen met ons intellect worden opgelost. Ik denk dat we het Israëlisch-Palestijns conflict relatief snel zouden kunnen beëindigen als we het louter rationeel zouden benaderen. Maar emoties en andere vormen van irrationaliteit nemen steeds weer de overhand“ (De tien waarheden van dirigent Philippe Herreweghe, in DM Magazine, 15.4.2017, p. 19).
- In 1985 was de Engelstalige Canadese zanger Leonard Cohen (1934-2016) in Antwerpen voor een concert. Een journaliste van het Belgisch Israëlitisch Weekblad (nu Joods Actueel) vroeg hem waarom hij zich als jood niet meer inzette voor het zionisme. Ze vond dat hij, met zijn status, veel meer zou kunnen doen voor Israël. Cohen is toen heel kwaad geworden (Stijn Tormans, Cohen in België, in Leonard Cohen, Knack collector’s edition, 2016, p. 37).
Het is heel belangrijk om te reageren op de berichtgeving, op standpunten of op gebeurtenissen om uw mening bekend te maken. Volg het voorbeeld van onderstaande personen.
Reactie op Gêne om stem voor Saudi’s, verstuurd op 29 april naar De Standaard
Onze volksvertegenwoordigers zijn terecht verontwaardigd door de Belgische goedkeuring van het lidmaatschap van Saudi-Arabië van de VN-vrouwenrechtencommissie (De Standaard, 28.4.2017, p. 1). Maar toen op 13 juni 2016 de havik Danny Danon van de Israëlische Likoedpartij met de steun van de groep ‘West-Europa en anderen’ aangesteld werd tot voorzitter van de zesde VN-Commissie (Juridische Zaken), hebben we de stem van de Belgische politici niet gehoord. Nochtans maakt Israël zich schuldig aan discriminatie, overtredingen van het internationaal recht, schending van de mensenrechten en het niet naleven van tal van VN-resoluties.
WDB
Reactie op interview Unia-directeur Els Keytsman in DM-Magazine, verstuurd op 5 maart naar De Morgen
In ‘Wat voorafging’ waarmee het artikel over het interview begint, wordt een heel belangrijk element over het hoofd gezien. Namelijk het feit dat Michael Freilich, hoofdredacteur van het blad Joods Actueel, reeds meerdere malen gezegd en geschreven heeft dat er bij Unia veel mensen werken met een uitgesproken links en anti-Israëlisch profiel. En dat de overheid zich dringend moet bezinnen over de 7 miljoen euro die ze Unia jaarlijks toestopt.
Het is algemeen geweten dat Freilich en Bart De Wever een bovenste beste relatie hebben. De Wever is een graag geziene en regelmatig aanwezige gast op de talrijke Joodse feesten. Jan Jambon en Geert Bourgeois haastten zich ook om Joods Actueel te feliciteren met de 10de verjaardag. In datzelfde blad stond op 23 juni 2016 dat de Israëlische president, Riflin koos om Antwerpen te bezoeken eerder dan een andere Belgische stad vanwege de sleutelpositie van Bart De Wever.
Jan Jambon bezocht ook een veiligheidsbeurs in Tel Aviv en vindt dat België veel te leren heeft van Israël.
Het is dus grote liefde tussen de NVA en de huidige politieke leiders van Israël en hun spreekbuizen zoals Freilich. Niet onbelangrijk om de regen aan verwijten van talrijke NVA mensen richting Unia te plaatsen; deze organisatie zou immers in hun ogen een ‘anti-Israëlisch profiel’ hebben en Israël een staat van Apartheid noemen.
Maar misschien is dat wel zo?
Talrijke Joden zeggen dat zelf, goede mensen die niet naar de propaganda luisteren, maar naar hun geweten; talrijke organisaties ook zoals ‘Breaking the Silence’, ‘Jews for Peace’ en talrijke andere.
Zo maakte op 2 maart ‘17 de Israëlische tv-presentator Asaf Harel in een monoloog tijdens de laatste aflevering van zijn talkshow “Good night with Asaf Harel” een vlijmscherpe dissectie van de samenleving in zijn land. Hij zei: ‘Er is al jaren apartheid in ons land’ en ‘We mishandelen de Palestijnen al jaren’.
Asaf Harel heeft de laatste aflevering gebruikt voor een aanklacht tegen de Israëlische samenleving en de zaken die er gangbaar onder de mat worden geveegd.
De boodschap waar Asaf Harel mee eindigt is ontzettend belangrijk: ‘Waarom de volgende oorlog niet voorkomen door nu te ontwaken voor het onrecht dat we zelf aandoen.’
Focus daarop beste politici en niet op het ronselen van elke stem van de lezers van Joods Actueel voor uw partij bij de volgende verkiezingen.
DP
Hieronder een greep uit de uitgebreide kalender. Meer gedetailleerde informatie en een ruimer aanbod vindt u terug op onze website.
Loop de 20 km door en voor Brussel.
Wanneer? Zondag 28 mei van 10.00 tot 14.00 uur.
Waar? Het plein voor het Jubelpark in Brussel.
Café Palestine (in het Engels). Organisatie: Palestina Solidariteit, ABP, Intal en individuele vrijwilligers.
Wanneer? Donderdag 1 juni om 19.00 uur.
Waar? Café Goudblommeke in Papier, Cellebroerstraat 55, 1000 Brussel.
Wereldfeest Leuven.
Wanneer? Zondag 3 juni.
Waar? In het park De Bruul (Brouwersstraat en Pereboomstraat).
Wat? Infostand van Palestina Solidariteit.
Schrijvers, mensenrechtenactivisten en politici uit Europa, Israël en Palestina debatteren over deze hoogst actuele kwestie. Inschrijven op
https://vooruit.be/nl/show/detail/12303/50_jaar_bezetting_waar_ligt_de_grens_.
Wanneer? Maandag 5 juni.
Waar? Vooruit, Sint-Pietersnieuwstraat 23, 9000 Gent
Schrijvers, mensenrechtenactivisten en politici uit Europa, Israël en Palestina debatteren over deze hoogst actuele kwestie. Inschrijven op
Wanneer? Dinsdag 6 juni.
Waar? Bozar, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel.
Actie Groene Loper. Organisatie: Midden-Oostenplatform, 11 11 11 en CNCD.
Wanneer? Dinsdag 6 juni van 17.30 uur tot 18.15 uur.
Waar? Brussel Centraal Station richting Albertinaplein en Kunstbergtuin.
Wat? Groene loper wordt uitgerold als symbool van de Groene Lijn (grens van vóór 5 juni 1967).
Conferentie/Debat met Alexander De Croo (Ontwikkelingssamenwerking), Pierre Dumont (European External Action Service), een vertegenwoordiger van Al-Haq en een vertegenwoordiger van B’Tselem.
Wanneer? Dinsdag 6 juni van 18.30 tot 20.00 uur.
Waar? Paleis voor Schone Kunsten (Bozar), Ravensteinstraat 23 te 1000 Brussel.
Gesprekken & debat. 50 jaar bezetting: waar ligt de grens? Organisatie: Een Andere Joodse Stem en Elcker-Ik, Breughelstraat 31, 2018 Antwerpen.
Wanneer? Woensdag 7 juni.
Waar? Elcker-Ik Centrum, Antwerpen
Wat? Inleiding over 50 jaar bezetting door Brigitte Herremans (medewerker Midden-Oosten bij Broederlijk Delen en Pax Christi). Getuigenis van Issa Amro (Palestijns mensenrechtenverdediger uit Hebron, oprichter Youth Against Settlements) en Adam Aloni (Israëlische mensenrechtenactivist en planoloog; onderzoeker bij B’Tselem, het Israëlische centrum voor mensenrechten in de bezette gebieden.). Panelgesprek met Issa Amro, Adam Aloni en Shawan Jabarin (directeur van de Palestijnse mensenrechtenorganisatie al-Haq).
http://elcker-ik.be/InformCMS/preview/index.php?pag_id=550288&cty_id=2337
Iftar (vastenverbrekingsfeest).
Wanneer? Zaterdag 10 juni om 21.30 uur.
Waar? Zaal Roma, Turnhoutsebaan 329 te 2140 Borgerhout.
Wat? Infostand van Palestina Solidariteit.
Amuse culinair wereldfeest.
Wanneer? Zondag 11 juni vanaf 12.00 uur.
Waar? Domein Kiewit, Putvennestraat 108 te 3500 Hasselt.
Wat? Infostand van Palestina Solidariteit.
Couleur aan zee.
Wanneer?.Zaterdag 8 juli.
Waar?.Epernayplein, 8430 Middelkerke.
Wat? Infostand van Palestina Solidariteit.
Ubuntu festival.
Wanneer? zondag 10 september.
Waar? Boom park, Acacialaan 13 te 2850 Boom, bij voetbalstadium van FC Rupel Boom.
Wat? Infostand Palestina Solidariteit.
50 jaar Israëlische bezetting: Hoe zijn we hier geraakt en waar gaan we naartoe? Een avond met de kritische Israëlische journalist Amira Hass. Organisatie: Een Andere Joodse Stem en Le Space. Vooraf inschrijven infoeajs@gmai.com .
Wanneer? Maandag 12 juni om 20.00 uur.
Waar? Le Space, Sleutelstraat 26, 1000 Brussel.
Manifiesta. Debat “Palestina 100 jaar medeplichtigheid” met Richard Falk en Alain Gresh.
Wanneer? Zaterdag 16 en zondag 17 september.
Waar? Kapelstraat 76 te 8450 Bredene.
Wat? Infostand Palestina Solidariteit.
Palestine for dummies. Inschrijven verplicht: info@palestinasolidariteit.be.
Wanneer? 3 dinsdagen (10, 17 en 24 oktober) vanaf 19.00 uur.
Waar? Vierwindenstraat 60, 1080 Brussel.
Wilt u deze nieuwsbrief niet langer ontvangen? Stuur dan een email met de vermelding “Uitschrijven nieuwsbrief” naar ons e-mailadres secretariaat AD palestinasolidariteit.be
Volg ons ook op Facebook.
Palestina Solidariteit kan alleen maar functioneren dankzij uw gulle gift. Schenk uw bijdrage op IBAN: BE64 5230 8014 8852; BIC: TRIOBE91. Giften zijn fiscaal aftrekbaar vanaf 40 euro.