© Foto: Icahd
Livnat Konopny Decleve is vervreemd geraakt van het zionistische gedachtegoed waarmee ze opgroeide. Nu doet ze onderzoek naar kritische Israëli’s die om politieke redenen het land hebben verlaten.
Kunt u iets vertellen over uw achtergronden?
Ik kom uit een gezin dat erg zionistisch was ingesteld. Mijn vader werkte voor het joods agentschap. Mijn overgrootouders waren als orthodoxe joden gekant tegen het zionisme. Tijdens de Holocaust werden veel van mijn familieleden vermoord. Dit is heel bepalend voor onze identiteit. Mijn moeders familie kwam uit Yemen. Ze hadden goede relaties met moslims. Na 1948 hielden al deze vriendschappen op.
In mijn familie bestaat er dus een ruimhartige en empathische houding tegenover Palestijnen en een angstige getraumatiseerde houding van isolement.
Ik groeide op in een soort niemandsland rond de Groene Lijn. Het was confronterend om zo’n groot verschil in levensstandaard te zien tussen Israëli’s en Palestijnen.
Toen ik ging studeren, verruimde ik mijn horizon. Ik begon te lezen, te schrijven en onderzoek te doen. Eens legde ik contact met kolonisten en vroeg hen of ik een keer een sabbat bij hen mocht meemaken. Het was verschrikkelijk om te zien hoe kolonisten van middelbare leeftijd, dus geen jongeren, een kudde schapen met hun herders opjoegen en bedreigden. Het deed me denken aan de verhalen van mijn Poolse grootvader over de Kozakken. De geweldpleging van kolonisten is alleen maar erger geworden. Het leger doet gewoon mee. De meesten in Israël maken zich hier niet druk over. Maar het is alarmerend.
U maakte een veranderingsproces door. Werd dat door je familie en vrienden geaccepteerd?
Mijn vader dacht eerst dat het tijdelijk was. Toen hij merkte dat mijn standpunten steeds nadrukkelijker werden, vond hij het moeilijk te accepteren. Ik verloor vrienden, maar ik kreeg er andere voor terug.
U werkt aan een PhD in psychologie en antropologie. Kunt u wat over uw onderzoek vertellen?
In mijn PhD onderzoek gaat over Israëli’s die om politieke redenen Israël verlaten hebben en in de Palestijnse gebieden of in het buitenland zijn gaan wonen.
Ik heb mensen van alle leeftijden geïnterviewd, van jongeren tot gepensioneerde veteranen uit het leger. De meesten verlieten Israël na een militaire operatie die zowel het staatsgeweld als de onverschilligheid van de Israëlische samenleving blootlegde. Men had het gevoel dat het geweld van de Israëlische samenleving in hun botten gekropen was. Als gevolg hiervan konden ze niet meer meedoen en ook niet meer genieten van hun leven.
In het buitenland gaat men op de een of andere manier wel door met de Palestijnse zaak. Velen gaan oog krijgen voor de universele mechanismen die achter de onderdrukking van Palestijnen schuilgaan. We zien die mechanismen bijvoorbeeld bij afkeer van vluchtelingen in Europa en bij racisme in de VS. Als de macht van de overheid deel uitmaakt van kolonialisme en neerkijken op andere bevolkingsgroepen in de samenleving, zie je hetzelfde als wat in Israël gebeurt.
Mensen in het westen begrijpen niet waarom men in Israël niet op een menselijke manier met Palestijnen kan omgaan. Waarom men zo wreed is…
Angst is een machtig wapen om controle te krijgen. Alle autoritaire regimes maken er gebruik van. Als we de ander vrezen en haten, dan geven we het leger en de staat een onbeperkt mandaat. Je houdt op met vragen te stellen. De war on terror in de VS veegde alle aandacht voor andere problemen, zoals armoede en uitbuiting, weg. Israël is doortrokken van nationalistisch en militaristisch denken. Palestijnen worden afgeschilderd als terroristen en de islam als een gevaarlijke religie. Een jongere die met stenen gooit, wordt beschreven als iemand die een zelfmoordaanslag heeft voorbereid. Deze beeldvorming rechtvaardigt geweld door de staat. Mensen in Zuid-Israël die moeten schuilen voor beschietingen uit de Gazastrook zullen niet meer geneigd zijn het wanbestuur van Israël aansprakelijk te stellen.
Angst is zo dominerend, dat men zich niet meer kan voorstellen dat er nog een samenleving mogelijk is zonder afscheidingsmuur, controleposten en uitsluiting.
We moeten het dus over die angst hebben. Israëli’s moeten leren om met hun angst om te gaan en om te werken aan haalbare oplossingen die het leven met Palestijnen aangenamer maken. We moeten van een anti-houding naar een verantwoordelijke houding en onze fouten erkennen.
Origineel interview:
