IEDER MENS IS GELIJK

Search

Palestijns borduurwerk: cultureel werelderfgoed

Facebook
Twitter
Email
Print

© Foto: @ccarmen_s

Sinds 15 december 2021 heeft UNESCO het Palestijnse borduurwerk toegevoegd aan haar lijst van ‘immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid’.
Hierbij doelen ze op de kennis, de kunst en de relatie met het borduurwerk. Dit borduurwerk is ook gekend onder de naam ‘tatreez’, Arabische term voor de kruissteek, de meest voorkomende borduurvorm gebruikt in Palestina.
UNESCO duidt hierbij op “the art of traditional embroidery is widespread in Palestine. Originally made and worn in rural areas, the practice is now common in all of Palestine and among members of the diaspora.” (kunst van het traditionele borduurwerk dat verspreid is over Palestina. Oorspronkelijke gemaakt en gedragen in landelijke regio’s, is het een praktijk die nu wijdverspreid is in Palestina en bij de diaspora.)
De borduurkunst is een traditionele kunstvorm die op het platteland door de vrouwen wordt uitgevoerd, er is een sociale component aan het borduren en deze geschiedenis is meer dan 3000 jaar oud.
Ondertussen is het een vorm van cultureel verzet en behoud van de eigen cultuur tegenover een agressieve bezetter die een volk en hun cultuur wil uitwissen. Hiernaast is het borduurwerk een bron van inkomsten geworden voor vele vluchtelingenvrouwen.
Traditioneel was het borduurwerk aanwezig op de kledij van de dorpsvrouwen? Outfits bestonden uit een lange tuniek of losse overjurk (thobe in het Arabisch), daaronder een broek, erboven een jasje, een hoofdtooi en vaak een sluier. Deze kleding wordt versierd met verschillende symbolen (geometrische patronen, vogels, planten, …). De keuze van die patronen en het gebruik van specifieke kleuren geeft de identiteit van de vrouw die ze draagt weer. Uit de patronen en kleuren kan opgemaakt worden uit welke regio zij afkomstig is, maar geeft evengoed haar burgerlijke als economische status weer.
Op het belangrijkste kledingstuk, de thobe, zijn verschillende delen versierd met borduurwerk. Het borduurwerk loopt over het borstpaneel, de mouwen en verticale delen naar onderen. Het borduurwerk is gemaakt met zijden draad op wollen, katoenen of linnen stoffen.
De kennis over de patronen worden generatie op generatie doorgegeven. Zo leerden jonge meisjes de patronen en hun verhalen kennen via moeders en grootmoeders. Vrouwen hielpen hun mannen op het veld, deden het huishouden en daarna was er tijd om met verschillende generaties vrouwen samen te komen en te borduren.


Aan deze traditie kwam door de kolonisatie en bezetting een einde. Vanaf eind jaren ’40 probeerden de vrouwen te overleven en was er weinig tijd om samen te komen en te borduren.
Sinds de jaren ’60 werd er terug geborduurd, voornamelijk in de vluchtelingenkampen. Hier vermengden de patronen uit de verschillende regio’s zich en werden vrouwen niet alleen geïnspireerd door het werk van de vrouwen uit de familie, maar ook van de buren die uit andere regio’s afkomstig waren.
Doorheen de geschiedenis van bezetting en kolonisatie, met invloed van buitenaf, werden er nieuwe patronen ontwikkeld, geïnspireerd door de situatie waarin met terechtkwam.
Tijdens de jaren ’80, de periode van verzet en intifada, werden er meer nationale symbolen op de thobes geborduurd. Zo werd het uithangen van de Palestijnse vlag verboden, waarop deze geïncorporeerd werd in de patronen op de jurken. Nationalistische borduurmotieven zoals de verboden vlag, de gouden koepel van de Rotsmoskee, de keffiyeh en kaarten van Palestina werden geïntegreerd in de patronen van de jurken.
Naast het culturele en economische aspect, is dit borduurwerk ook een politiek symbool. ‘Israël’ neemt niet enkel Palestijns land is, maar kaapt ook de Palestijnse cultuur om deze met de wereld te delen als ‘Israëlische culturele elementen’. Dit was heel duidelijk tijdens de laatste Miss Universe verkiezing, die in december 2021 in ‘Israël’ werd gehouden. Tijdens een ‘traditionele dag’ droegen de Miss Universe kandidaten traditionele Palestijnse jurken (volledig geborduurd) en kookten ze traditionele Palestijnse gerechten, schaamteloos gepresenteerd als elementen van de ‘Israëlische cultuur’. Op deze manier gebruikt Israël een missverkiezing om hun imago schoon te poetsen en de Palestijnse cultuur in te nemen.
Om het met de woorden van een Palestijnse vrouw te zeggen: “Mensen werden opgesloten voor het dragen van de vlag, daarom borduurden wij vrouwen het op onze thobes”.

Bron: https://www.association-belgo-palestinienne.be/la-broderie-palestinienne-patrimoine-culturel-de-lhumanite/

Ontdek meer

Geef je op voor onze nieuwsupdates
en mis niets meer !

Doe een gift

U kan een gift doen door geld te storten op

IBAN: BE64 5230 8014 8852

BIC: TRIOBEBB

Op naam van: Palestina Solidariteit vzw, Adres: Ectorsstraat 19, 3400 Landen

Met vermelding van : binnenlandse werking en/of project Palestina + naam project

Bedrag





Voor een gift van €40 geniet je een fiscaal voordeel van maar liefst €18. Het kost je dus uiteindelijk slechts €22! 

Stuur dan wel een email met de gegevens van de donor (naam, adres en geboortedatum) naar info@palestinasolidariteit.be