In 1948 werden om en bij de 800,000 Palestijnen gedwongen om hun huizen en gronden te verlaten en werden meer dan 530 Palestijnse dorpen, steden en stadswijken vernield. Deze voorbedachte etnische zuivering wordt de Nakba genoemd (de catastrofe) en betekende de stichting van de staat Israël. Sindsdien installeerde Israël een regime van apartheid, bezetting en kolonialisme. Historisch gezien gaat kolonialisme vrijwel altijd samen met gedwongen vertrek en het confisqueren van land dat oorspronkelijk toebehoorde aan de oorspronkelijke bevolking. De Israëlische nederzettingen, illegaal onder de internationale wetgeving, worden gebouwd op in beslag genomen, en dus gestolen, Palestijnse gronden. Daarnaast zien we in Palestina, zoals we eveneens bij veel gevallen van historisch kolonialisme zagen, dat Israël het land ook economisch koloniseert, in de zin dat ze zich grondstoffen toe-eigent die rechtmatig en volgens de internationale wetgeving toebehoren aan de Palestijnen.
In 1999 worden zowel aan de Gazaanse kust als aan de Israëlische kust gasvoorraden ontdekt. De ontginning van het gas zou een enorm potentieel betekenen voor zowel Palestina als Israël. Palestina zou energie-onafhankelijk kunnen worden van bezettende macht Israël en Israël heeft door de gasvoorraden het potentieel om uit te groeien tot een energie-grootmacht. Als rechtstreeks gevolg van restricties van Israël en van de bezetting, waardoor Israël de facto de controle heeft over de Palestijnse gasvoorraden, verliest het Palestijns gas echter al haar economische waarde. Israël houdt naar eigen zeggen de ontginning van het gas tegen omdat ze de ontwikkeling van het gasveld onder leiding van Hamas als een existentieel gevaar beschouwt, dat afgewend moet worden, met militaire acties indien nodig.
Eind 2017 komen Griekenland, Italië, Cyprus en Israël overeen over een pijplijn die het Israëlische gas tegen 2025 zal exporteren naar het Europese vasteland. Een maand nadat de deal voor de EastMed pijplijn rond was, publiceerde SOMO een rapport dat stelt dat Noble Energy, een Amerikaans Energiebedrijf, aangenomen door de Israëlische staat om de gasreserves van Israël te ontwikkelen, mogelijk illegaal gas heeft opgepompt uit het Noa gasveld van Israël, dat grenst aan het gasveld op de grens met Palestina. Het oppompen van gas uit zo’n aangrenzend veld vereist een samenwerkingsovereenkomst met de Palestijnse Autoriteit volgens de Oslo akkoorden. Het rapport stelt dat Noble wist welke maatregelen ze moest treffen, maar moedwillig gas heeft gepompt uit het grensgebied, wetende dat er waarschijnlijk Palestijns gas mee naar boven ging komen. Het boren zonder toestemming van de PA, of zelfs nog maar onderhandelen met de PA, is een schending van de OECD guidelines voor multinational enterprises en de VN richtlijnen inzake bedrijven en mensenrechten.
Een onderzoeksdossier van Middle East Eye* rapporteerde eerder al dat een ander gasveld, Mari-B, dat al uitgeput werd door Noble en zijn partner, het Israëlische Dalek Group, misschien deels onder Palestijnse claim viel (6600 vierkante kilometer). De Palestijnse Autoriteit is echter terughoudend in het claimen van die gasbronnen.
De Palestijnen zijn zo goed als volledig afhankelijk van het door de overheid gesteunde Israeli Electric Corporation (IEC), dat voorziet in ongeveer 85% van hun elektriciteit. Nochtans wordt gas van NOA, Mari-B en het grens gasveld, volgens SOMO, door Noble en Delek Group verkocht aan IEC. Dat betekent, dat in plaats van dat de Palestijnen hun eigen natuurlijke bronnen kunnen aanboren en ontwikkelen, het risico bestaat dat het Palestijns gas ontgonnen wordt door andere partijen en in de vorm van elektriciteit aan hen verkocht wordt. Het gas wordt tevens gebruikt om elektriciteit te voorzien voor de Israëlische nederzettingen in de Westbank.
Sinds de bezetting van de Westbank door Israël in 1967 heeft Israël systematisch de natuurlijke grondstoffen uitgebuit, vooral in de Jordaanvallei en de noordelijke Dode zee. De World Bank (International Bank for Reconstruction and Development**) publiceerde in 2014 een rapport waarin ze stelde dat de Palestijnse economie jaarlijks miljarden dollars verliest, enerzijds door plundering van haar natuurlijke grondstoffen door Israël, anderzijds doordat Israël de ontginning van grondstoffen door Palestina tegenhoudt. Terzelfdertijd werd vanuit Palestina de bezorgdheid uitgedrukt dat Israël zich aan het voorbereiden was om de opbrengst van het grootste oliereserve in de regio te stelen.
Het Meged 5 reserve bevindt zich zowel onder Israëlisch als Palestijns grondgebied. Wederom is er voor zulk een extractie een akkoord nodig volgens de Oslo akkoorden met afspraken over de verdeling van de opbrengst. Volgens Palestijnse autoriteiten veranderde Israël de verdere bouw van de muur onder het mom van veiligheids argumenten, om in werkelijkheid Givot Olam, een Israëlisch oliebedrijf, onbeperkte toegang te verlenen tot de oliereserves. Het rapport van de World Bank focust vooral op ‘zone C’, een groot deel van de Westbank dat onder Israëlische controle valt en waar Israël al meer dan illegale 200 nederzettingen bouwde. De C zone beslaat ongeveer tweederde van de Westbank en omvat het merendeel van de natuurlijke grondstoffen van Palestina, waaronder landbouwgrond, dode zee mineralen, watervoorraden, steengroeven en toeristische en archeologische sites.
Een van de belangrijkste grondstoffen in de regio is water. Israël vernielde reeds honderden Palestijnse bronnen om haar exclusieve toegang tot het water in de Westbank te garanderen. Op significante plaatsen waar water wordt ontgonnen, worden nederzettingen en militaire basissen gebouwd. Een rapport van al-Haq*** uit 2014 stelt dat Israël 89% van de watervoorraden onttrekt, waardoor er voor de Palestijnen in de Westbank slechts 11% rest. Dit komt neer op een gemiddelde van 300 liter water per dag voor Israëlische inwoners van de nederzettingen in de West Bank, tegenover 73 liter water per Palestijnse inwoner van de Westbank (tot een minimum van 20 liter in sommige meer afgelegen gebieden), minder dan het minimum van 100 liter per persoon per dag die wordt aanbevolen door de World Health Organization. De controle over de watervoorraden is voor Israël van groot geopolitiek belang. De exploitatie van Palestijnse en Syrische watervoorraden is essentieel voor het in stand houden van de bezetting en het uitbreiden van de Israëlische economie, terwijl tezelfdertijd de Palestijnse economie zwaar te lijden heeft onder het watertekort.
In 2011 sprak het Israëlische hooggerechtshof zich uit inzake de steengroeven. Het gerechtshof besloot dat Israëlische bedrijven het recht hebben om de steengroeven te ontginnen voor constructie in de WestBank, de Palestijnse Autoriteit schat dat de Palestijnse economie jaarlijks 900 miljoen dollar misloopt door de ontginning van de steengroeven door Israëlische bedrijven. De uitspraak werd uitgebreid bekritiseerd door juridische experten, die argumenteerden dat de uitspraakt de internationale wet negeert, waarin gesteld wordt dat het verboden is om grondstoffen te roven.
Tussen 1967 en vandaag nam Israël de controle over 77% van de jordaanvallei en de Dode zee. De zones worden omgevormd tot militaire zones, natuurreservaten en eigendom van de staat. Israël verbiedt Palestijnen te verblijven in deze zones, ondanks het feit dat deze al generaties lang in handen van hun families was. In de Oslo-akkoorden garandeert Israël de Palestijnen vrije toegang tot de Dode zee en haar grondstoffen, sinds 2011 zijn er echter 11 checkpoints in de Jordaanvallei die het vrij verkeer van Palestijnen verhinderen.
De EU heeft een zwaar verleden in diefstal van grondstoffen en kolonisatie. Door betrokken te zijn in dit soort projecten maakt ze Europese burgers medeplichtig. De cijfers, wetgeving en misbruiken zijn gekend en de EU probeert al lang niet meer te beweren dat ze niet op de hoogte zijn. In het geval van de Eastmed pijplijn gedoogt ze niet enkel de zware schendingen van het internationaal recht door Israël, ze koopt ook de producten én betaalt voor de infrastructuur die Israël toelaat het gas te ontginnen en te transporteren.
De EU komt haar verplichtingen van het niet verlenen van steun aan een bezettende macht niet na én berokkent haar eigen bevolking kwaad door publiek geld te investeren in projecten die schadelijk zijn voor de natuur, de gezondheid, vrede en uiteindelijk de economie, door noodzakelijke investeringen in hernieuwbare energie niet te doen.
*https://www.middleeasteye.net/news/palestinian-gas-black-box
**https://www.worldbank.org/en/access-to-information/reports
***http://www.alhaq.org/cached_uploads/download/alhaq_files/publications/Water-For-One-People-Only.pdf
https://whoprofits.org/updates/the-israeli-exploitation-of-palestinian-natural-resources-part-iv-ahava/
https://whoprofits.org/updates/in-the-pipeline/
https://whoprofits.org/updates/the-israeli-exploitation-of-palestinian-natural-resources-part-iii-ashtrom/
https://www.aljazeera.com/indepth/opinion/politics-water-stealing-palestinian-resources-170911113742167.html
afbeelding: ontginning van fossiele brandstoffen op zee: Divulgação Petrobras : ABr : CC BY 3.0 BR (https-::creativecommons.org:licenses:by:3.0:br:deed.en)brazil
